Hợp đồng đăng ký 3 tên miền giữa Thiên Hùng và Kiến Cường. Ảnh chụp màn hình.

16 gi�� 30 ngày 24/6/2008, nhân viên Vũ Văn Thắng thuộc đại lý Kiến Cường của Trung tâm Internet Điện lực EVN sau khi kiểm tra s�� tồn tại của tên miền và giao hợp đồng cho Thiên Hùng vài gi�� đã đ�� ngh�� công ty này b�� hotrotructuyen.vn khỏi hợp đồng. Lý do Kiến Cường đưa ra là tên miền đã được chính h�� đăng ký trước đó vào buổi sáng.

Trao đổi với VnExpress, Giám đốc Nguyễn Tấn Hiệp của Kiến Cường cho biết ông đã đăng ký tên miền này sáng ngày 24/6 rồi đi TP HCM lúc 14 gi�� 30 nên không biết có hợp đồng với Thiên Hùng. Hợp đồng mà Thiên Hùng đang cầm ch�� đơn giản là... hợp đồng mẫu có con dấu và ch�� ký sẵn của giám đốc.

"Nhưng tại điều 4.2 nói rõ trong trường hợp bên A (Thiên Hùng) đã thanh toán cho bên B (Kiến Cường) nhưng tên miền không đăng ký được, bên B hoàn lại tiền...", ông Lê Hoài Nam lập luận. "Như vậy, chúng tôi ch�� chấp nhận mất hotrotructuyen.vn khi Kiến Cường không đăng ký được tên miền này, còn thực t�� là h�� đã đăng ký được rồi và phải giao cho chúng tôi theo đúng hợp đồng, theo điều 5.3 là Hai bên cam kết thực hiện đúng các điều khoản của hợp đồng, bên nào vi phạm s�� phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật".

Ông Nguyễn Trường Giang, Phó giám đốc Trung tâm Internet Điện lực EVN, cho biết h�� đang phối hợp với các phòng ban k�� thuật và kinh doanh trong công ty cùng Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) đ�� làm rõ tranh chấp này.

Tại Việt Nam, h�� thống đăng ký và cấp phát tên miền được t�� chức như sau: VNNIC là cơ quan có quyền quyết định cấp phát tên miền được đăng ký tại các nhà đăng ký như FPT, Hi-tek, PA, VDC, Mắt Bão, Netsoft, Gltec, Netnam, SPT, Viettel, EVN... Dưới các nhà đăng ký lớn này là các đại lý nh�� - sau khi ký hợp đồng với khách s�� đưa h�� sơ lên đ�� nhà đăng ký đưa tên miền vào vào h�� thống của h��. T�� ngày 15/6/2008, VNNIC trao quyền duyệt cấp phát trước cho các nhà đăng ký và gi�� vai trò cấp phát sau cùng (khi đã hoàn thành các th�� tục hành chính) và hậu kiểm.

Điểm mấu chốt trong các tranh chấp như v�� việc giữa Thiên Hùng và Kiến Cường chính là thời gian đăng ký. Nguyên tắc của các cơ quan cấp phát tên miền trên th�� giới đều là "Đăng ký trước, cấp phát trước". Tuy nhiên, h�� thống của VNNIC và một s�� nhà đăng ký không công khai thời gian đăng ký tính bằng gi��, phút lên trang web mà ch�� cung cấp ngày cấp phát cuối cùng, nên khi tranh chấp xảy ra, khách hàng không có thông tin ngay đ�� d�� giải quyết. Hơn nữa, hợp đồng đăng ký mà Kiến Cường chuyển cho EVN là hợp đồng đại lý bao gồm rất nhiều tên miền của khách mà không có xác nhận riêng l�� là đăng ký cho riêng công ty này.

Khi tra trên trang tenmien.vn của VNNIC, người s�� dụng ch�� thấy thông tin v�� ngày cấp phát.

Thông tin v�� ngày đăng ký, ngày công b��... người s�� dụng không biết được. Đây là ảnh chụp màn hình mà Giám đốc Nguyễn Tấn Hiệp của Kiến Cường lấy t�� Trung tâm Internet Điện lực đ�� cung cấp cho VnExpress, có ghi ngày đăng ký là 24/6. Ngay c�� trên trang này cũng không có gi��, phút c�� th��.

Hiện nay, quy trình đi đăng ký tên miền mới thực hiện trên giấy t�� mà không làm trực tiếp với h�� thống máy tính và cơ s�� d�� liệu của các nhà đăng ký, khiến việc này có th�� b�� chậm tiến đ�� do các trục trặc v�� ngoại cảnh. Thông thường, nếu khách hàng chọn đại lý đ�� đăng ký tên miền thì s�� chịu rủi ro đ�� mất domain h�� cần vào tay người khác vì phải tốn thời gian ghi trên các bản khai và hợp đồng, phải ch�� đại lý nộp h�� sơ lên nhà đăng ký, phải ch�� nhà đăng ký nhập tên miền vào h�� thống của h��. Hợp đồng đăng ký có điều khoản quy định trách nhiệm bên B: "Hoàn thành việc khởi tạo tên miền t�� 1 đến 7 ngày làm việc k�� t�� khi nhận được đầy đ�� thông tin và thanh toán của bên A" nên khoảng thời gian dài này cũng đồng nghĩa với việc khách hàng ký hợp đồng xong cũng không chắc chắn có được tên miền vì b�� "xen ngang".

Trước đây, khi tên miền cấp cao .vn ch�� được cấp phát cho các t�� chức và doanh nghiệp mà t�� chối cá nhân, một s�� khách hàng chưa đ�� điều kiện v�� giấy t�� hoặc thiếu hiểu biết đã nh�� các đại lý đứng tên đăng ký h��, đồng thời thuê hosting cho trang web tại đó. Sau này, khi lập doanh nghiệp và gắn thương hiệu với tên miền, h�� không thoát được ràng buộc với đại lý và không ít người đã phải tr�� tiền oan đ�� đại lý ngừng duy trì domain và đăng ký lại cho h��. Cũng trong thời gian này, một s�� đại lý đã tr�� thành công ty đầu cơ tên miền với khá nhiều domain không thuộc ngành ngh�� và trùng với thương hiệu của nhiều hãng nổi tiếng. Nhưng điều này các công ty phải chấp nhận vì tên miền không nằm trong phạm vi điều chỉnh của Luật S�� hữu trí tu�� Việt Nam và tuân theo nguyên tắc "Đăng ký trước, cấp phát trước". Ngoài ra, còn có khách hàng không rành v�� th�� tục và ngại làm giấy t�� cũng nh�� các đại lý đứng tên đăng ký cho c��... tên miền quốc t�� và cũng b�� ép thuê hosting giá cao.

"Khách hàng nên chọn các nhà đăng ký lớn đ�� 'gửi vàng' vì tên miền là tài sản quý giá khi nó đồng nghĩa với thương hiệu", ông Trần Ngọc Quang, Trưởng phòng Dịch v�� tên miền tại công ty D�� Liệu Trực Tuyến FPT, nhận định. "Có th�� luật CNTT còn nhiều thiếu sót nhưng đạo đức ngh�� nghiệp và uy tín chính là yếu t�� sống còn mà các đại lý và nhà đăng ký như chúng tôi phải quan tâm khi triển khai dịch v�� đăng ký tên miền".

Trên website của VNNIC có đăng danh sách các nhà đăng ký, địa điểm tiếp nhận h�� sơ, quy tắc đặt tên miền đ�� khách hàng tham khảo k�� trước khi quyết định. Sau đó, h�� có th�� tra tại ô "Whois Kiểm tra s�� tồn tại của tên miền" lần nữa đ�� đảm bảo tên miền đã đứng tên h��. "Trong trường hợp có tranh chấp, hai bên c�� gắng thương lượng đ�� dàn xếp hoặc phải ra tòa đ�� xác định quyền lợi", ông Nguyễn Duy Dương, ph�� trách quan h�� công chúng của VNNIC, cho biết. "Trung tâm Internet Việt Nam không có thẩm quyền tiếp nhận khiếu nại giữa đại lý với khách hàng của h��".