Chá»� ký Ä‘iện tá»� Ä‘ang Ä‘i và o Ä‘á»i sống
(Cáºp nháºt: 18/4/2016)
(TÆ°á»ng An - Tako) Khi thÆ°Æ¡ng mại Ä‘iện tá»� cà ng ngà y cà ng trá»� thà nh công cá»� thông thÆ°á»ng cho giao dịch hà ng ngà y thì chá»� ký Ä‘iện tá»�, chá»� ký sá»� cÅ©ng Ä‘ang hiện diện chá»� chúng ta đón lấy.
Chá»� ký Ä‘iện tá»� nhìn chung cÅ©ng có chức năng cÆ¡ bản là cung cấp bằng chứng vá»� ba yếu tá»�: má»™t là xác nháºn ngÆ°á»i chứng; hai là chứng tá»� sá»� đồng ý và mong muốn vá»›i ná»™i dung của tài liệu được ký; và cuối cùng là chấp nháºn Ä‘iá»u kiện của ná»™i dung. Nói cách khác, chá»� ký nói chung diá»…n táº� ý định xác thá»±c má»™t tài liệu nào Ä‘ó, là má»™t dạng bằng chứng mang tính pháp lý.
Nhiá»u ngÆ°á»i vẫn Æ°a thích ký trên những mẫu Ä‘Æ¡n, hợp đồng được in ra bằng giấy, bằng má»±c hẳn hoi. Cách làm này được cáº� tháº� giá»›i chấp nháºn, nhÆ°ng ký trên giấy lại có má»™t sá»� rủi ro và thách thức nhất định. Làm sao Ä‘á»� ngÆ°á»i nháºn biết được chá»� ký ấy không bá»� giáº�? Làm sao ngÆ°á»i ký biết được chá»� ký của mình thá»±c sá»� có liên kết, ràng buá»™c vá»›i hợp đồng nào Ä‘ó? Chúng ta hẳn biết có má»™t sá»� tháºt là káº� xấu có thá»� lấy cắp được những bản hợp đồng bằng giấy và chá»� ký cÅ©ng rất dá»� bá»� làm giáº�.
Vá»›i những tiến bá»� vá»� công nghá»� và hiện có rất nhiá»u dịch vá»� chá»� ký Ä‘iện tá»�, mà ta thÆ°á»ng gá»i là E-Signature, lúc này là lúc chúng ta cần xem xét làm cách nào Ä‘á»� thay tháº� cho hình thức ký tên truyá»n thống má»™t cách dá»� dàng, thuáºn tiện nhất cho các bên. Bởi vì các bản hợp đồng hiện nay Ä‘á»u được soạn và chuẩn bá»� trên máy tính nên láº� tá»� nhiên, chá»� ký Ä‘iện tá»� cÅ©ng là Ä‘iá»u không sá»›m thì muá»™n cÅ©ng đến mà thôi.
Con ngÆ°á»i Ä‘ã sá»� dụng các hợp đồng dÆ°á»›i dạng Ä‘iện tá»� tá»� hÆ¡n 100 năm nay vá»›i việc sá»� dụng mã Morse và Ä‘iện tín. Vào năm 1889, tòa án tối cao bang New Hampshire (Mỹ) Ä‘ã phê chuẩn tính hiệu lá»±c của chá»� ký Ä‘iện tá»�. Tuy nhiên, chá»� vá»›i những phát triển của khoa há»c ká»� thuáºt gần Ä‘ây thì chá»� ký Ä‘iện tá»� má»›i Ä‘i vào cuá»™c sống má»™t cách rá»™ng rãi. Vào tháºp niên 1980, các công ty và má»™t sá»� cá nhân bắt đầu sá»� dụng máy fax Ä‘á»� truyá»n Ä‘i những tài liệu quan trá»ng. Mặc dù chá»� ký trên các tài liệu này vẫn thá»� hiện trên giấy nhÆ°ng quá trình truyá»n và nháºn chúng hoàn toàn dá»±a trên tín hiệu Ä‘iện tá»�.
Các loại E-Signature
Bởi vì chá»� ký tay không thá»� áp dụng được cho các bản hợp đồng Ä‘iện tá»� nên ngÆ°á»i ta dùng vài phÆ°Æ¡ng pháp khác nhau Ä‘á»� xác thá»±c hợp đồng, trong Ä‘ó có những cách sau Ä‘ây:
• Gõ tên ngÆ°á»i ký hoặc đặt má»™t dấu hiệu riêng biệt trong vùng ký tên;
• Quét má»™t chá»� ký tay và dán vào tài liệu Ä‘iện tá»�;
• Ký bằng má»™t cây bút đặc biệt qua má»™t tấm cảm ứng;
• Nhấn vào má»™t nút, hay má»™t công cá»� Ä‘á»� dán những hiệu ứng hình ảnh có sẵn, vá»›i ná»™i dung đại khái nhÆ° "I Agree", "I Accept", "Confirm Order";
• Chèn má»™t E-Signature thông qua má»™t dịch vá»� E-Signature;
• Äính kèm má»™t chá»� ký sá»� được tạo ra tá»� các công cá»� mã hoá. NgÆ°á»i gá»i bá»� sung vào chá»� ký này má»™t khoá riêng (private key) còn ngÆ°á»i nháºn sáº� kiểm tra chá»� ký bằng má»™t khoá chung (public key).
Ba cách ký tên đầu tiên bên trên rất cá»� hÅ©, không há»� có bảo máºt và rất dá»� giáº� mạo. Káº� xấu dá»� dàng can thiệp và lấy cắp được chá»� ký dạng này.
Tính pháp lý của chá»� ký Ä‘iện tá»�
Năm 1996, Liên hiệp quốc (UN) Ä‘ã xuất bản tài liệu UNCITRAL Model Law vá»� thÆ°Æ¡ng mại Ä‘iện tá»�, qua Ä‘ó công nháºn tính hợp pháp của E-Signature. Äây được xem là mô hình luáºt đầu tiên, làm tiá»n Ä‘á»� cho các quốc gia tham khảo Ä‘á»� Ä‘Æ°a ra luáºt áp dụng cho E-Signature. Sau Ä‘ó, đến năm 2001, UN xuất bản riêng UNCITRAL Model Law riêng cho chá»� ký Ä‘iện tá»�. Năm 2005, UN cÅ©ng Ä‘ã Ä‘Æ°a ra quy định vá»� Truyá»n thông Ä‘iện tá»� cho các hợp đồng quốc táº�, Ä‘á»� khẳng định lại hợp đồng Ä‘iện tá»� và chá»� ký Ä‘iện tá»� là hợp lá»� và có tính pháp lý tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng nhÆ° hợp đồng bằng giấy. Kết quáº� là nhiá»u quốc gia trên khắp tháº� giá»›i Ä‘ã có được bá»� khung pháp lý riêng, áp dụng cho chá»� ký Ä‘iện tá»� và hợp đồng Ä‘iện tá»�.
Nghá»� định sá»� 26/2007/NÄ-CP ngày 15 tháng 02 năm 2007 của Chính phá»� Việt Nam quy định chi tiết thi hành Luáºt Giao dịch Ä‘iện tá»� vá»� chá»� ký sá»� và dịch vá»� chứng thá»±c chá»� ký sá»�. Theo Ä‘ó, má»™t chá»� ký Ä‘iện tá»� sáº� là má»™t chá»� ký sá»� nếu nó sá»� dụng má»™t phÆ°Æ¡ng pháp mã hóa nào Ä‘ó Ä‘á»� đảm bảo tính toàn vẹn và tính xác thá»±c. Ví dá»� nhÆ° má»™t bản dá»� thảo hợp đồng soạn bởi bên bán hàng gá»i bằng email tá»›i ngÆ°á»i mua sau khi được ký (Ä‘iện tá»�).
Má»™t Ä‘iá»u cần lÆ°u ý là cÆ¡ cháº� của chá»� ký Ä‘iện tá»� khác hoàn toàn vá»›i các cÆ¡ cháº� sá»a lá»—i (nhÆ° giá trá»� kiểm tra - checksum...). Các cÆ¡ cháº� kiểm tra không đảm bảo rằng văn bản Ä‘ã bá»� thay đổi hay chÆ°a.
Hiện nay, các tiêu chuẩn được sá»� dụng phá»� biến cho chá»� ký Ä‘iện tá»� là OpenPGP, được há»� trá»� bởi PGP và GnuPG, và các tiêu chuẩn S/MIME (có trong Microsoft Outlook). Tất cáº� các mô hình vá»� chá»� ký Ä‘iện tá»� Ä‘á»u giáº� định rằng ngÆ°á»i nháºn có kháº� năng có được khóa công khai của chính ngÆ°á»i gá»i và có kháº� năng kiểm tra tính toàn vẹn của văn bản nháºn được. á»� Ä‘ây không yêu cầu giữa 2 bên phải có má»™t kênh thông tin an toàn. Má»™t văn bản được ký có thá»� được mã hóa khi gá»i nhÆ°ng Ä‘iá»u này không bắt buá»™c. Việc đảm bảo tính bí máºt và tính toàn vẹn của dá»� liệu có thá»� được tiến hành Ä‘á»™c láºp.
Tại sao cần s� dụng dịch v� E-Signature?
Sá»� dụng dịch vá»� E-Signature vá»›i những hợp đồng quan trá»ng hay giao dịch lá»›n có thá»� đảm bảo cho ngÆ°á»i dùng, tạo được lòng tin cho đối tác cÅ©ng nhÆ° tạo được sá»� hài lòng nÆ¡i khách hàng, bởi vì tài liệu được ký kết bảo máºt tốt hÆ¡n, và quá trình ký kết cÅ©ng dá»� dàng, hiệu quáº� hÆ¡n.
Má»™t dịch vá»� E-Signature chất lượng tốt cần đạt được những tiêu chí vá»�:
• Xác thá»±c chá»� ký: bất ká»� ai ký má»™t tài liệu thông qua má»™t dịch vá»� E-Signature Ä‘á»u buá»™c phải có thông tin đăng nháºp hoặc phải nháºn má»™t email yêu cầu chá»� ký, Ä‘á»� bạn có thá»� biết chính xác được ngÆ°á»i ký tài liệu Ä‘ó.
• Bá»� sung chá»� ký: má»—i chá»� ký trên má»™t hợp đồng Ä‘á»u buá»™c phải xuất hiện kèm theo hợp đồng. CÅ©ng sáº� có má»™t tính năng kiểm soát, cho phép theo dõi ai Ä‘ã má»� hợp đồng Ä‘ó ra, xem và ký tài liệu, vá»›i thá»i gian cá»� thá»�. Tính năng kiểm soát này được bá»� sung bên dÆ°á»›i má»i tài liệu được ký, có tính pháp lý.
• Tính nhất quán của chá»� ký: dịch vá»� E-Signature cho phép bất ká»� thay đổi nào vá»� mặt ná»™i dung của tài liệu Ä‘á»u được nháºn diện, ghi nháºn lại dá»� dàng, giúp ngÆ°á»i dùng nhanh chóng biết được tài liệu có được chỉnh sá»a hay không trong quá trình thá»±c hiện hợp đồng, đảm bảo cho ná»™i dung luôn bí máºt và an toàn.
• Hợp pháp trÆ°á»›c toà: dịch vá»� E-Signature có thá»� tạo ra má»™t bản theo dõi giao dịch chi tiết, có lịch sá»� giao dịch, thá»i gian giao dịch và nhiá»u thông tin khác liên quan đến thá»i gian mà tài liệu được ký, sáº� là bằng chứng thuyết phục trÆ°á»›c toà án, đầy Ä‘á»� tính pháp lý cần có.
• Há»� thống an toàn: thông tin được mã hoá (thÆ°á»ng sá»� dụng công nghá»� mã hoá SSL, 256-bit) và lÆ°u trên các máy chá»� bảo máºt, á»� nhiá»u trung tâm dá»� liệu khác nhau, nên giúp cho tài liệu luôn được bảo máºt ra riêng tÆ°, trong khi ngÆ°á»i dùng vẫn dá»� dàng tìm lại tham khảo, chỉnh sá»a và ký bá»� sung, tiết kiệm được nhiá»u thá»i gian và công sức quản lý tài liệu.
E-Signature bắt đầu được sá»� dụng phá»� biến trong thÆ°Æ¡ng mại Ä‘iện tá»� và á»� các cÆ¡ quan pháp luáºt. Nhiá»u doanh nghiệp, các nhân và chính phá»� hiện Ä‘ã giao dịch qua Internet. Bên cạnh e-commerce, hầu hết chúng ta cÅ©ng bắt đầu quen vá»›i các giải pháp thanh toán hoá Ä‘Æ¡n Ä‘iện tá»�, Ä‘óng thuáº� Ä‘iện tá»�…
Công nghá»� E-Signature vẫn Ä‘ang phát triển. Trong nÆ°á»›c ta, má»›i chá»� có ngành ngân hàng và káº� toán là đối tượng chính sá»� dụng chá»� ký Ä‘iện tá»�. NhÆ°ng trong thá»i gian tá»›i, rất có thá»� chá»� ký Ä‘iển tá»� sáº� phá»� biến hÆ¡n trong Ä‘á»i sống, vừa trong doanh nghiệp lẫn ngÆ°á»i dùng cá nhân. Bạn nên cẩn tháºn chá»n Ä‘úng dịch vá»�, có thá»� má»™t sá»� dịch vá»� không có đầy Ä‘á»� chức năng nhÆ° nêu trên. Nhiá»u ngÆ°á»i tin rằng giải pháp chá»� ký Ä‘iện tá»� sáº� an toàn hÆ¡n, phá»� biến hÆ¡n trong tÆ°Æ¡ng lai gần, khi tháº� giá»›i chúng ta Ä‘ang dần dần hÆ°á»›ng đến má»™t tháº� giá»›i không còn giấy bút.
Những dịch vá»� chá»� ký Ä‘iện tá»� phá»� biến tại Việt Nam
Việt Nam cÅ©ng Ä‘ã có nhiá»u nhà cung cấp dịch vá»� E-Signature, nhÆ°ng nổi báºt và uy tín là nhất là của những nhà cung cấp dịch vá»� Internet truyá»n thống, nhÆ° của VNPT (VNPT-CA), Viettel (Viettel-CA) và FPT (FPT-CA). Ngoài ra, cÅ©ng có má»™t sá»� doanh nghiệp công nghá»�, tÆ° nhân cÅ©ng bán các giải pháp chá»� ký sá»� Ä‘áng chú ý nhÆ° BKAV, OrigSign, NewCA, Vina CA… Má»—i nhà cung cấp, dịch vá»� chá»� ký sá»� Ä‘a phần Ä‘á»u có gói sản phẩm cho từng đối tượng cá»� thá»�, nhÆ° chá»� ký cho cá nhân, cho phòng ban, cho doanh nghiệp, vá»›i mức giá tá»� vài trăm nghìn đồng cho đến vài triệu đồng theo thá»i hạn (1-3 năm), tuá»� vào quy mô và đối tượng sá»� dụng. Ví dá»�, gói Personal Basic của VNPT-CA có phí 99.000 đồng/năm (hoặc 249.000 đồng/3 năm, chÆ°a bao gồm thuáº� VAT 10%) cho ngÆ°á»i dùng cá nhân, chá»� áp dụng cho email cá nhân, trong khi gói cao hÆ¡n là Personal Standard 199.000 đồng/năm má»›i có được chá»� ký sá»� cho văn bản Ä‘iện tá»� thông thÆ°á»ng.
Do váºy, khi chá»n mua chá»� ký sá»� cho doanh nghiệp hoặc cá nhân, bạn nên biết được nhu cầu thá»±c sá»� của mình và nhá»� ngÆ°á»i bán hàng của các dịch vá»� trên tÆ° vấn Ä‘á»� chá»n gói chá»� ký cho phù hợp vá»›i nhu cầu và thá»i gian sá»� dụng.
(PC World VN)
Tin tức khác
Äiện toán đám mây Ä‘ang giết chết Windows và Linux
(TÆ°á»ng An - Tako) Các nhà phát triển không còn hứng thú phát triển cho Windows hay Linux, nữa, Ä‘iá»u lôi cuốn há»� giá»� đây là ná»n tảng Ä‘iện toán đám mây chá»� không phải há»� Ä‘iá»u hà nh.
Google chi 20 triệu USD ủng há»� các dá»� án mã nguồn má»� phục vá»� ngÆ°á»i tà n táºt
(TÆ°á»ng An - Tako) Google vừa chi sá»� tiá»n 20 triệu USD Ä‘á»� ủng há»� các sá»� án mã nguồn má»� nhằm giúp Ãch cho cuá»™c sống của ngÆ°á»i tà n táºt trên toà n tháº� giá»›i.
Káº� hoạch tham vá»ng của Facebook có thá»� khiến cáp quang và mạng 3G trá»� thà nh dÄ© vãng
(TÆ°á»ng An - Tako) Facebook tiếp tục giá»›i thiệu dá»� án internet đầy tham vá»ng má»›i của mình, có thá»� phá»� sóng WiFi tốc Ä‘á»� cao và giá ráº� khắp cáº� má»™t thà nh phá»�.
Intel bất ng� tung ra th� h� chip Pentium và Celeron hoà n toà n mới và o năm nay
(TÆ°á»ng An - Tako) Máy tÃnh giá ráº� sáº� có “siêu phẩmâ€� chip ná»n kiến trúc 14 nm dÆ°á»›i lốt 2 thÆ°Æ¡ng hiệu cá»� Ä‘iển của Intel.
