Cloud computing là gì?

Đ�� kiểm tra phản ứng nhanh nhạy của các ứng viên xin việc, Google ch�� cần đặt ra một câu hỏi tưởng chừng đơn giản: "Bạn s�� làm gì nếu d�� liệu hiện có tăng gấp 1.000 lần?". Nếu người xin việc bê nguyên những công thức được "nhồi s��" �� trường vào tình huống này, h�� s�� biến máy ch�� thành những chú ốc sên khi nhân lượng video, ảnh, bản đ��, thông tin mua sắm... lên 1.000.

Bởi th��, đ�� tìm được ch�� đứng �� Google, h�� cần học cách làm việc và c�� ước mơ �� một cấp đ�� rộng lớn hơn. H�� phải biết cách đưa khối lượng d�� liệu khổng l�� đó thoát khỏi phạm vi những trung tâm d�� liệu chật chội và đặt chúng �� đâu đó ngoài kia - nơi mà các chuyên gia của Google gọi là "cloud" - những đám mây ảo.

Thuật ng�� "cloud computing" ra đời giữa năm 2007 không phải đ�� nói v�� một trào lưu mới, mà đ�� khái quát lại các hướng đi của cơ s�� h�� tầng thông tin vốn đã và đang diễn ra t�� mấy năm qua. Quan niệm này có th�� được diễn giải một cách đơn giản: các nguồn điện toán khổng l�� như phần mềm, dịch v��... s�� nằm tại các máy ch�� ảo (đám mây) trên Internet thay vì trong máy tính gia đình và văn phòng (trên mặt đất) đ�� mọi người kết nối và s�� dụng mỗi khi h�� cần.

Như vậy, cloud computing ch�� là khái niệm hoàn chỉnh cho một xu hướng không mới bởi nhiều doanh nghiệp hiện không có máy ch�� riêng, PC ch�� cài một s�� phần mềm cơ bản còn tất c�� đều ph�� thuộc vào cloud. Chẳng hạn, h�� đăng ký dịch v�� hosting cho website công ty, thuê công c�� quản lý doanh thu t�� Salesforce.com, lấy d�� liệu khảo sát th�� trường t�� t�� chức Survey Monkey... Và tất nhiên, h�� dùng Google đ�� tìm kiếm, phân tích, chia s�� và lưu tr�� tài liệu.

Với các dịch v�� sẵn có trên Internet, doanh nghiệp không phải mua và duy trì hàng trăm, thậm chí hàng nghìn máy tính cũng như phần mềm. H�� ch�� cần tập trung sản xuất bởi đã có người khác lo cơ s�� h�� tầng và công ngh�� thay h��. Google, theo l�� t�� nhiên, nằm trong s�� những hãng ủng h�� điện toán máy ch�� ảo tích cực nhất bởi hoạt động kinh doanh của h�� dựa trên việc phân phối các cloud (virtual server).

Tuy nhiên, mặt hạn ch�� là người dùng s�� b�� ph�� thuộc vào công ngh�� mà nhà cung cấp đưa ra cho h��, khiến cho s�� linh hoạt và sáng tạo giảm đi. Cloud computing có nguy cơ lặp lại khiếm khuyết của mô hình điện toán cũ: các công ty s�� hữu những h�� thống máy tính trung ương lớn (cloud) và mọi người s�� kết nối với chúng qua các trạm. Người s�� dụng cảm thấy bức bối vì ch�� có quyền thực hiện những việc trong phạm vi nhà quản tr�� cho phép nên không th�� bắt kịp cải tiến mới nhất. Trước tình hình đó, máy tính cá nhân ra đời và phát triển như là cuộc "phản kháng" đối với s�� độc tài của mô hình điện toán trung tâm (nổi tiếng nhất là IBM mainframe).

Nhưng điện toán "đám mây" hiện m�� hơn rất nhiều và quan trọng hơn, đây là giải pháp giá r�� của các doanh nghiệp cũng như s�� lựa chọn hàng đầu cho những ai thường xuyên phải đi xa nhưng không có laptop riêng. Ngay c�� những hãng có năng lực tài chính cũng đánh giá cao xu hướng này, như Coca-Cola gần đây đã ký thỏa thuận đưa tất c�� tài khoản e-mail của h�� (khoảng 75.000) lên dịch v�� trực tuyến Microsoft Exchange Online.

Các nhánh của cloud computing

Phần mềm hoạt động như dịch v�� (SaaS - Software as a Service)

Với loại cloud computing này, một phần mềm s�� được phân phối qua trình duyệt tới hàng nghìn khách hàng. V�� phía người s�� dụng, SaaS đồng nghĩa với việc h�� không cần đầu tư tiền bạc cho máy ch�� và bản quyền phần mềm. Còn đối với nhà cung cấp, ví d�� như Salesforce.com, h�� ch�� phải duy trì một ứng dụng chung cho nhiều đơn v�� nên chi phí r�� hơn so với kiểu hosting truyền thống.

Điện toán theo yêu cầu (Utility Computing)

Hình thức kinh doanh đã xuất hiện t�� lâu này đang được thổi một luồng gió mới t�� Amazon.com, Sun, IBM và một s�� công ty cung cấp kho lưu và máy ch�� ảo theo nhu cầu khác. Hiện đa s�� doanh nghiệp coi utility computing như một giải pháp b�� sung, phục v�� những công việc không mang tính trọng tâm. Nhưng v�� lâu dài nó s�� thay th�� một phần trung tâm cơ s�� d�� liệu.

Dịch v�� web (Web service)

Liên quan mật thiết đến SaaS, web service cung cấp giao diện lập trình ứng dụng (API - Application Programming Interface), như API của Google Maps, qua Internet đ�� các chuyên gia phát triển phần mềm có th�� khai thác tính năng.

Nền tảng như một dịch v�� (PaaS - Platform as a Service)

Đây cũng là một biến th�� của SaaS nhưng mô hình cloud computing này mang đến môi trường phát triển như một dịch v��: bạn xây dựng ứng dụng chạy trên cơ s�� h�� tầng của nhà cung cấp và phân phối tới người dùng qua máy ch�� của nhà cung cấp đó. Bạn s�� không hoàn toàn được t�� do bởi b�� ràng buộc v�� thiết k�� và và công ngh��. Một s�� ví d�� điển hình v�� PaaS là Force.com của Salesforce.com, Google App Engine, Yahoo Pipes��

Dịch v�� quản lý (MSP - Managed Service Provider)

MSP - hình thức cloud computing lâu đời nhất - là ứng dụng ch�� yếu dành cho giới chuyên môn hơn là người dùng đầu cuối, chẳng hạn dịch v�� quét virus cho e-mail hay chương trình quản lý desktop. Một s�� nhà cung cấp nổi tiếng là SecureWorks, IBM, Verizon và Everdream.

Điện toán tích hợp (Internet integration)

Quá trình kết hợp các "đám mây" xuất hiện trên Internet mới đang �� giai đoạn đầu. Nhà cung cấp SaaS Workday gần đây đã sáp nhập vào một công ty khác trong cùng lĩnh vực này là CapeClear. Mục tiêu của h�� cũng giống hãng Grand Central là tr�� thành cổng kết nối các cloud nhằm mang đến những giải pháp tích hợp cho khách hàng.

Với mô hình cuối cùng này, điện toán cloud computing v�� sau s�� được mô t�� như là sky computing: Internet giống như bầu trời chứa nhiều đám mây dịch v�� riêng l�� cho khách hàng d�� dàng kết nối.