Năm 2010, các cuộc biểu tình � nước Anh và Ý cho thấy chính ph� đã oằn mình vì gánh nặng chi tiêu cho lĩnh vực này. Còn � M�, đa phần SV lại mắc n� chính ph� vì phải vay tiền ăn học.
Anh, Ý đều muốn giảm ngân sách
Hàng chục nghìn SV tại th� đô London đã ba lần liên tiếp trong tháng 11/2010 biểu tình đầy thách thức đối với Chính ph� khi Quốc hội thông qua d� luật tăng học phí ĐH gấp 3 k� t� năm 2012 (tới 9.000 bảng).
Qu� GD đại học được đ� ngh� cắt giảm thêm 40% và chính ph� cho rằng s� bù vào khoản cắt giảm này bằng tiền học phí của SV.
SV đập phá cửa kính, ném thuốc n� vào cảnh sát và bao vây tòa nhà đảng Bảo th� của th� tướng Anh David Cameron.
SV Anh cho rằng “GD làm nên một quốc gia� và buộc tội Chính ph� “bạc đãi� trí thức tr�. Hội SV cũng đe dọa s� "e;h� b�"e; các lãnh đạo đảng đã không gi� lời hứa chống tăng học phí khi thực hiện chiến dịch tranh c�.
Aaron Porter, Ch� tịch Hội SV Quốc gia, một trong những người t� chức biểu tình nghi ng� việc tăng học phí không làm cho chất lượng GD tốt hơn mà có th� tồi t� hơn. Trong khi đó, khảo sát của Viện chính sách GD đại học Anh nhận thấy các trường s� đưa ra mức phí 9.000 bảng đ� tránh b� xếp hạng là trường “chất lượng thấp�.
Tuy vậy, Th� tướng David Cameron cho biết, s� không t� b� k� hoạch cải t� học phí đại học và khẳng định đó là “một h� thống tiên tiến hơn h� thống mà nó s� thay thế�.
Tại nước Ý, SV xuống đường � Rome hiền hòa hơn � Anh, nhưng đã có xô xát � Palermo và Sicily khi SV ném đá vào cảnh sát. Biểu tình cũng diễn ra khắp nơi: Milan, Venice, Turin và Perugia.
Mặc dù nước Ý ch� chi 5% GDP cho GD, thấp hơn các nước phát triển khác, nhưng việc cắt giảm là không tránh khỏi khi chính ph� phải giải quyết công n�.
Nước này quyết định tiết kiệm ngân sách chi cho GD khoảng 9 t� euro bằng cách giảm các khóa học, sát nhập các trường đại học nh�, giảm tài tr� nghiên cứu sinh, tăng vai trò của khối GD tư và rút ngắn thời hạn của hiệu trưởng.
Tại Pháp, t� đầu năm 2011, 90% các trường đại học s� thực hiện ch� đ� t� ch�. 9 trường nữa s� hoàn thành việc này trước ngày 11/8/2012. Các trường này s� phải t� quản lý nguồn nhân lực, ngân sách mà trước đây h� phải tuân theo s� hướng dẫn của Nhà nước.
Khủng hoảng vay n� ăn học � M�
Năm 2009, 67% s� SV tốt nghiệp � M� mang n�, bình quân 24.000 USD mỗi người.
Đối với những SV vay t� các t� chức tư nhân, gánh nặng n� nần thậm chí còn lớn hơn.
Ngoài ra, con s� trên còn chưa k� tới những khoản tiền mà ph� huynh vay cho con cái ăn học.
S� liệu của t� chức FinAid.org cho thấy, n� vay học tập của người M� gi� đã lớn hơn n� th� tín dụng.
T� chức này còn thiết lập một n� vay học tập của nước M�, cho thấy loại n� này đang gia tăng với tốc đ� 2.853 USD mỗi giây.
Với tốc đ� này, dư n� vay học tập của các SV M� s� vượt ngưỡng 1.000 t� USD vào năm 2012.
Theo d� liệu của Cục Thống kê Lao động M�, chi phí học tập bậc ĐH đang gia tăng với tốc đ� cao gấp 2-3 lần tốc đ� lạm phát và tăng nhanh hơn c� chi phí y t�.
Một phần nguyên nhân là do các bang chịu áp lực v� thâm hụt ngân sách, cắt giảm h� tr�, buộc các trường phải tăng học phí.
Chính ph� đã có một s� biện pháp tránh cho các c� nhân v� n� đối với khoản vay t� thời SV.
Trong đó, có một chương trình cho phép con n� giới hạn khoản tiền phải thanh toán hàng tháng � một t� l� nhất định so với thu nhập. Nếu con n� tr� n� đều trong 25 năm, s� n� còn lại s� được xóa, nhưng b� đánh thu� thu nhập.
Ngoài ra, khoản vay có th� được xóa sau 10 năm nếu người vay làm việc cho khu vực nhà nước.
Tuy nhiên, chương trình này có nhiều hạn ch�. Chẳng hạn, ch� áp dụng cho các khoản vay t� Chính ph� liên bang và trong trường hợp người vay chưa b� v� n�. Các khoản vay t� các t� chức tư nhân không nằm trong diện áp dụng, trong khi ngày càng có nhiều SV vay t� đó.
Với đà leo thang của khủng hoảng n� vay ăn học, Quốc hội M� đang cân nhắc d� luật cho phép các con n� vay học tập được phép nộp đơn xin bảo h� phá sản.
Tú Uyên - Thái San (Tổng hợp)
