Tiền ảo, lãi thật

Thật đơn giản, h�� tuyên b��: Tiền có th�� là ảo nhưng lợi nhuận thì hoàn toàn có thực, thậm chí quá thực là đằng khác. Ch�� có điều các mạng xã hội phương Tây dường như vẫn chưa hình dung được lối ra cho mình mà thôi.

Cô sinh viên Tan Shengrong (Trung Quốc) chi khoảng 20 NDT mỗi tháng đ�� sắm sửa quần áo cho avatar hình chim cánh cụt của mình, hoặc đ�� chơi game trên QQ. Đây là một cổng chat IM trên Qzone, mạng xã hội ảo đông khách nhất Trung Quốc hiện nay.

S�� tiền nghe không lớn chút nào, nhưng nếu bạn nhân nó với hàng triệu người dùng trên khắp đất nước rộng lớn này, s�� tiền mà tập đoàn Tencent Holdings, ch�� s�� hữu mạng Qzone có th�� b�� túi lại đáng đ�� người ta mơ ước. Lợi nhuận quý II của h�� đã tăng tới 85% so với cùng k�� năm trước, bất chấp suy thoái kinh t�� toàn cầu.

"H�� vẫn tăng trưởng dù cho nền kinh t�� có u ám đến mức nào, bởi h�� vẫn kiếm được hàng triệu NDT t�� hàng triệu triệu người dùng", ông Benjamin Joffe, Giám đốc hãng tư vấn Plus Eight Star cho biết.

T�� quần áo ảo cho đến vật nuôi ảo, người dùng châu Á đã chi tới 5 t�� USD/năm cho những thương v�� mua bán kiểu này thông qua những website như Qzone, Cyworld tại Hàn Quốc, mạng di động Gree của Nhật Bản. Riêng châu Á thôi đã chiếm tới 80% th�� trường sản phẩm ảo toàn cầu.

Nghĩ vượt ra khỏi quảng cáo

"Mạng xã hội ảo ch�� là một cách kết nối người với người, vì th�� nếu muốn có doanh thu, bạn phải bán th�� gì đó. Doanh nghiệp châu Á đã rất nhanh nhạy và tỉnh táo khi nhận ra rằng, người dùng sẵn sàng và vụi v�� tr�� tiền cho các nội dung có liên quan đến cảm xúc, tâm trạng, hình tượng cá nhân và giải trí, ông Joffe nói thêm.

Có tới 80% doanh thu bán hàng ảo của châu Á đến t�� việc bán thiết b�� phục v�� game online, thí d�� như cần câu cho game câu cá Tsuri Star 2 của mạng GREE chẳng hạn. S�� còn lại có được do kinh doanh avatar trên các mạng diễn đàn.

Thành công của các mạng xã hội châu Á chính là th�� mà MySpace rồi Facebook đang vô cùng thèm muốn. Đã t�� lâu, người M�� muốn khai thác sức hút khổng l�� của mạng xã hội và biến chúng thành vàng, nhưng mọi n�� lực đều bất thành, dù cho đó có là gã khổng l�� mình-đầy-sáng-kiến Google đi chăng nữa (Cho tới nay, Google vẫn rất đau đầu nghĩ cách kiếm tiền t�� YouTube).

Nh�� Qzone, Tencent Holdings đã b�� túi hơn 1 t�� USD trong năm ngoái, mà ch�� có 13% trong s�� đó đạt được nh�� quảng cáo. �� thái cực đối lập, Facebook và MySpace lại l�� thuộc hoàn toàn vào quảng cáo đ�� có tiền vận hành b�� máy.

Vì sao khác biệt?

Theo lý giải của giới chuyên môn, s�� dĩ tiền ảo phát triển tại châu Á là vì th�� trường quảng cáo trực tuyến của châu lục này ít phát triển hơn so với Bắc M��. H�� qu�� là các doanh nghiệp châu Á buộc phải tìm kiếm những cách kiếm tiền mới. Trong khi đó, giới doanh nghiệp M�� b�� đóng đinh với ý nghĩ nhất định phải là quảng cáo, sau thành công mang tính hiện tượng của Google.

Các yếu t�� văn hóa cũng góp phần tạo ra s�� khác biệt. Chơi game rất ph�� biến trong giới tr�� châu Á, còn �� phương Tây, ch�� có tr�� con mới mê game mà thôi.

Ngoài ra, các quốc gia Đông Bắc Á đặc biệt quan tâm chăm chút tới hình tượng cá nhân. Người dùng không th�� chịu đựng cảnh avatar (tức nhân vật đại diện cho mình) không được khoác lên người những b�� cánh mốt nhất cho bằng bạn bằng bè, không được s�� dụng những thiết b�� mới nhất, sành điệu nhất cho hợp mốt. Vì vậy, h�� cũng sẵn lòng b�� tiền sắm sản phẩm ảo đ�� nâng cấp avatar của mình hơn.

Dù nhắm tới từng quốc gia c�� th��, song nền tảng người dùng của các mạng xã hội châu Á hết sức tích cực và trung thành. Qzone hiện có tới 228 triệu tài khoản "active" tính tới quý II/2009, trong khi đó mạng Cyworld của Hàn Quốc có khoảng 23 triệu thành viên thường xuyên.

Khi truy cập vào mạng xã hội châu Á, cũng giống như MySpace hay Facebook, bạn cũng có th�� tán gẫu, chơi game và chia s�� ảnh. Quảng cáo xuất hiện rải rác nhưng không chiếm vai trò ch�� đạo. Các thành viên s�� dụng avatar làm hình ảnh đại diện cho mình và lấy tiền ảo do site cung cấp đ�� mua sắm vật dụng, hàng hóa, game hoặc nâng cấp.

Phương Tây vẫn loay hoay

Mô hình này cũng rục rịch �� các khu vực khác, song phải rất lâu nữa phương Tây mới có th�� bắt kịp châu Á. Lấy thí d��, mạng xã hội dành cho giới teen Habbo của Phần Lan cũng bán quần áo và nội thất ảo.

Facebook cũng đang cung cấp trò game Pet Society cho phép người dùng nuôi thú ảo, bán ph�� kiện và thực phẩm ảo cho vật nuôi. Với khoảng 7 triệu cư dân, th�� giới ảo Second Life bày bán rất nhiều mặt hàng niêm yết bằng loại tiền riêng (Linden dollars). Một s�� món hàng đã gây ra nhiều tranh cãi như súng ảo, lựu đạn ảo.

S�� tăng trưởng của ba mạng xã hội Đông Á tương phản một cách sắc nét với địa hạt truyền thông web 2.0 nói chung và khiến cho giới chức lãnh đạo Facebook, MySpace càng thêm thiểu não. Dù mang tiếng là những mạng xã hội đông người dùng nhất th�� giới, h�� vẫn chưa th�� có được lợi nhuận k�� vọng.

Với gần 300 triệu khách ghé thăm mỗi tháng, Facebook đặt mục tiêu kiếm được 500 triệu USD trong năm nay, mà ch�� yếu là t�� quảng cáo. Tuy nhiên, h�� lại tập trung vào việc m�� rộng nền tảng người dùng hơn là kiếm tiền. Th�� nhưng như một bài báo trên New York Times mới ch�� ra gần đây, nhiều người dùng đã t�� b�� Facebook trong chán chường và thất vọng bởi chính sách bảo v�� riêng tư cá nhân cũng như ch�� trương thương mại hóa một cách thô l�� của Facebook.

C�� Facebook lẫn MySpace đều đang đ�� mắt đến tiền ảo. Hiện tại, Facebook ch�� yếu bán hàng ảo dưới dạng "quà tặng" thông qua h�� thống tín dụng. Mục tiêu của hãng là tung ra một loại tiền t�� ảo, thống nhất đ�� có th�� s�� dụng trên c�� các ứng dụng th�� ba.

Còn tại Hội ngh�� Thượng đỉnh web 2.0 diễn ra hồi cuối năm ngoái, cựu Giám đốc điều hành Amit Kapur của MySpace từng nhắc tới việc mạng này s�� phát triển một h�� thống thanh toán và bán hàng ảo. Nhưng trong khi ch�� đợi các doanh nghiệp "sân nhà" nghĩ được giải pháp, nhiều doanh nghiệp phương tây đã đ�� sang châu Á đ�� tìm kiếm cơ hội.