Khi Microsoft sa thải 5000 nhân viên vào tháng 1 vừa qua, các nhà phân tích đã ch�� ra nhiều nguyên nhân cho lần sa thải lớn đầu tiên trong lịch s�� của công ty này. Những nguyên nhân rõ rệt gồm suy thoái kinh t�� chung, s�� thành công mạnh m�� của Apple và s�� thèm khát của giới tài chính ph�� Wall với Microsoft giảm đi.

Nhưng nguyên nhân thực t�� dẫn đến quyết định sa thải trên của Microsoft có th�� được gói gọn trong một t��: netbook. Những laptop cấu hình thấp và nh�� này bán �� tầm giá 200 đến 400 USD đã lấy đi khoản doanh thu không nh�� của Microsoft. Tr�� khi công ty này có k�� sách đối phó với netbook, nếu không lợi nhuận của Microsoft s�� tiếp tục giảm. 

S�� lớn mạnh của netbook là một lý do làm giảm doanh thu của Microsoft

Trong thông báo sa thải 5000 nhân viên, Microsoft tuyên b�� lợi nhuận của hãng này đã tăng rất ít, ch�� có 1,6% trong quý cuối cùng của năm 2008 so với cùng k�� năm trước đó. Nhưng con s�� này chưa nói lên toàn b�� câu chuyện.

Windows b�� ảnh hưởng nhiều nhất, trong khi các h�� thống dành cho máy ch�� và những công c�� liên quan đến máy ch�� của Microsoft vẫn tăng mạnh doanh thu. Doanh thu của Windows giảm xuống, ch�� tăng 8% trong khi doanh thu t�� h�� thống máy ch�� và công c�� liên quan đến máy ch�� của Microsoft tăng tới 15%.

Microsoft cũng đã đ�� lỗi cho netbook làm giảm doanh thu của Windows. Trong thông cáo gửi báo chí, Microsoft thừa nhận ��Doanh thu t�� sản phẩm dành cho máy tính cá nhân của Microsoft đã giảm tới 8% là hậu qu�� của th�� trường máy tính suy yếu và s�� nổi lên của netbook giá r����.

Netbook đã tr�� thành một điểm sáng trong th�� trường máy tính đang suy giảm và là phân khúc sản phẩm hầu hết các hãng sản xuất đang tập trung thúc đẩy. Theo IDC, đã có khoảng 10 triệu netbook bán ra trong năm 2008 và con s�� đó d�� kiến s�� tăng gấp đôi lên 20 triệu vào năm 2009.

Tại sao đó lại là những hung tin với Microsoft? Đầu tiên, phải k�� đến con s�� 30% netbook bán ra tích hợp sẵn h�� điều hành Linux. Điều đó có nghĩa là Microsoft s�� không có được xu nào t�� 30% s�� netbook đó. Trong khi đó netbook lại là phân khúc th�� trường đang tăng nhanh nhất, vì vậy vấn đ�� của Microsoft có th�� s�� tồi t�� hơn trong thời gian tới.

Ngoài ra, những người mua netbook dùng Linux cũng s�� không mua Microsoft Office, khiến hãng này mất một khoản với mỗi netbook Linux bán ra. Vì vậy, không ngạc nhiên là doanh thu quý gần đây nhất của Microsoft Office đã èo uột hẳn. Nói chung, doanh s�� của b�� kinh doanh của Microsoft, b�� phận quản lý phần mềm Office, ch�� tăng nh�� có 1,9%. Trong khi đó, doanh s�� tiêu th�� Office trong nhóm khách hàng cá nhân đã giảm 23%. Khách hàng cá nhân là những người mua netbook.

Microsoft còn phải đối mặt với một vấn đ�� nữa liên quan đến netbook. Công ty này không th�� lấy giá phiên bản Windows bán trên netbook như với phiên bản Windows bán trên laptop hay máy tính đ�� bàn. Bởi giá của netbook gần như định khung �� mức 200 đến 400 USD, do đó Microsoft không th�� tính giá Windows như với máy tính thông thường. Và với giá Microsoft tính cho các phiên bản Office, thường khoảng 200 USD với phiên bản giá thấp nhất, nhiều người dùng netbook s�� dụng h�� điều hành Windows cũng s�� không tr�� tiền thêm đ�� mua Office. Bởi nhiều người ngại chi khoản tiền bằng giá của c�� netbook đ�� mua phần mềm Office cho nó.

Microsoft rõ ràng đã nhận ra vấn đ�� này và đang đưa ra hành động c�� gắng giải quyết. Đầu tiên, hãng này đưa ra phiên bản Windows 7 dùng cho netbook, một việc mà hãng này trước đó đã không làm tương t�� với Windows Vista. Khi Windows ra mắt, d�� báo Microsoft s�� chi nhiều tiền đ�� quảng bá phiên bản chạy trên netbook, một n�� lực cắt giảm doanh thu của Linux.

Bên cạnh đó, Microsoft cũng đang phát triển các phiên bản Office chạy trên web, chi phí r��. Bằng cách đó, hãng này có th�� bắt đầu có được doanh thu bán Office t�� những người dùng netbook.

Nếu những biện pháp trên không đ�� đ�� bù đắp s�� thụt giảm doanh thu do netbook gây ra. Thời k�� tăng trưởng doanh thu mạnh m�� của Microsoft đã tr�� thành quá kh��, trong đó có một phần là do netbook.