Bên trong � đĩa cứng

Lý do “trung tâm lÆ°u trữâ€� trong máy tính bạn được gá»�i là “ổ Ä‘Ä©a cứngâ€� (HDD - Hard disk) Ä‘Æ¡n giản vì đó là á»� Ä‘Ä©a cứng theo nghÄ©a Ä‘en. Bên trong má»—i á»� cứng là các Ä‘Ä©a tá»� Ä‘á»� ghi dá»� liệu, quay vá»›i tốc Ä‘á»� rất nhanh. Tốc Ä‘á»� Ä‘Ä©a cứng được Ä‘o bằng thông sá»� rpm (vòng/phút).. Dá»� liệu được Ä‘á»�c qua các Ä‘Ä©a tá»� nhá»� má»™t đầu Ä‘á»�c tÆ°Æ¡ng tá»� các máy nghe nhạc “cá»� lá»� sÄ©â€�, chá»� khác má»™t Ä‘iá»�u đầu Ä‘á»�c không bao giá»� chạm vào á»� Ä‘Ä©a nhÆ° trên máy hát. Ä�ây cÅ©ng là "tác giáº�" của tiếng cạch-xè phát ra má»—i khi máy tính yêu cầu truy xuất dá»� liệu tá»� Ä‘Ä©a cứng.

� cứng có nhi�u kích c� khác nhau: 1,8 inch, 2,5 inch và ph� biến nhất là 3,5 inch. Loại to nhất dành cho PC truy�n thống, c� trung bình cho laptop và loại nh� nhất cho các máy nghe nhạc cá nhân như iPod, laptop MacBook Air “sành điệu�.

�ầu đ�c bên trong đĩa cứng

 Càng nhiá»�u Ä‘Ä©a, á»� cứng càng chứa nhiá»�u dá»� liệu. á»� cứng dung lượng cao Ä‘iển hình có 4 Ä‘Ä©a tá»�, trong khi loại thÆ°á»�ng cho PC dùng 3 Ä‘Ä©a. á»� cứng laptop và thiết bá»� giải trí cầm tay chá»� dùng 2 Ä‘Ä©a.  Dù vậy, các á»� cứng hiện đại tập trung tăng mật Ä‘á»� dá»� liệu trên Ä‘Ä©a thay vì tăng sá»� lượng Ä‘Ä©a. Con “quái vậtâ€� 1TB (1000 GB) của Hitachi và Seagate cÅ©ng chá»� có 4 á»� Ä‘Ä©a, ứng dụng công nghá»� ghi tá»� theo chiá»�u thằng đứng có kháº� năng tăng gấp 3 mật Ä‘á»� dá»� liệu. Tuy nhiên, dá»� liệu ghi dÆ°á»›i dạng này dá»� bá»� mất mát, xoá bá»� và truy cập chậm chạp hÆ¡n loại cÅ©.

� nghĩa thông s� � đĩa cứng

Lướt qua danh sách báo giá sản phẩm của các cửa hàng bán linh kiện vi tính, bạn s� thấy � cứng đi kèm các thông s�: IDE, SATA hoặc PATA, 5400rpm hay 7200rpm, 1,8 tới 3,5 inch.

RPM, nhÆ° trên đã Ä‘á»� cập, là sá»� vòng/phút. Sá»� rpm càng cao, Ä‘Ä©a càng quay nhanh, á»� cứng Ä‘á»�c/ghi càng nhanh. 7200rpm là “vận tốcâ€� của á»� cứng PC Ä‘iển hình, trong khi loại cao cấp có thá»� lên tá»›i 10000-15000 rpm. á»� cứng laptop nhá»� hÆ¡n thÆ°á»�ng quay vá»›i 5400rpm. Tốc Ä‘á»� thÆ°á»�ng tá»� lá»� thuận vá»›i thá»�i gian tìm kiếm dá»� liệu - là thá»�i gian trung bình đầu Ä‘á»�c di chuyển Ä‘á»� Ä‘á»�c/ghi dá»� liệu. Bá»� nhá»� đệm (cache, 8MB - 16MB - 32MB) cÅ©ng tăng tốc Ä‘á»� Ä‘á»�c/ghi dá»� liệu, nhÆ°ng bá»� nhá»� đệm càng nhiá»�u, cải thiện tốc Ä‘á»� càng giảm Ä‘i Ä‘i.

SATA, ATA, PATA th� hiện cách thức � cứng kết nối với bo mạch ch�. Ch� vài năm trước đây, � cứng b� thống tr� bởi giao tiếp ATA (hay PATA, hoặc đôi khi còn g�i là IDE). Giao tiếp này dùng các cáp IDE dẹt, to bản nối � cứng với bo mạch ch�, cho tốc đ� truy�n tải dữu liệu tối đa 133MB/giây. ATA gần tương t� với SCSI, giao tiếp đặc biệt dành cho các môi trư�ng cao cấp. Giao tiếp ATA từng khiến nhi�u ngư�i “vò đầu bứt tai� do yêu cầu xác định chính-ph� (master-slave) khi cắm nhi�u � cứng trên cùng một máy.

Khác biệt v� "ngoại hình" giữa ATA và SATA

Giao tiếp � cứng ph� biến hiện tại là SATA (Serial ATA), với nhi�u lợi th� so với “đàn anh�. Trước hết, SATA nhanh hơn với tốc đ� 1,5Gb/s tới 3Gb/s của SATA 2, chuẩn b� tiến tới 6Gb/s. Cáp SATA m�ng, nh� hơn ATA nhi�u lần, giúp bên trong thùng máy g�n gàng, thoáng mát hơn. V� mặt kĩ thuật, SATA “thông minh� hơn ATA, không đòi h�i thiết lập master-slave, thậm chí không đòi tắt máy khi cần rút � cứng (ch� áp dụng với sản phẩm h� tr� “tháo nóng�). Các � cứng gắn ngoài hiện đại dùng giao tiếp eSATA (SATA cắm ngoài), chuyển hẳn đầu cắm theo chuẩn SATA t� trong ra bên ngoài thùng máy.

Khi nào � cứng “chết�

Như trên đã nói, đầu đ�c không bao gi� chạm vào b� mặt đĩa t� khi ghi nhận d� liệu. Thông thư�ng, đầu đ�c “lướt� trên đĩa t� � một khoảng cách nh�, nhưng nếu chạm phải � cứng của bạn s� “chết� dần mòn do tốc đ� quay quá nhanh của đĩa. Nhưng dù không bất c� “tai nạn� nào, � cứng cũng s� “chết� sau khoảng 5 năm do các thiết b� chuyển động bên trong b� hao mòn dần. Bản thân d� liệu quan tr�ng hơn � cứng, nên đừng ngần ngại thay mới khi thiết b� tr� nên “quá đát� hoặc có dấu hiệu xấu. Bạn có th� kiểm tra chất lượng � cứng còn lại bằng nhi�u cách, c� phần cứng lẫn phầm m�m.