Google gặp rắc rối với “quyền được quên”
Giữa năm 2015, hãng công ngh� nổi tiếng Google nhận được một yêu cầu đặc biệt: D� b� 9 đường dẫn (link) đến các tin tức v� một v� vi phạm pháp luật tại Anh.
Giải thích lý do dẫn đến quyết định này, cơ quan đưa ra yêu cầu là Văn phòng Ủy quyền v� thông tin của Vương quốc Anh khẳng định, việc lưu tr� các đường link của Google đã vi phạm “quyền được quên” - một trong những quyền công dân quan trọng được thừa nhận tại châu Âu.
Google s� tăng cường g� link đ� tránh rắc rối trong thời gian tới. Ảnh: Latimes
Theo Văn phòng Ủy quyền v� thông tin của Vương quốc Anh, nội dung trong các liên kết k� trên nói đến chi tiết một v� vi phạm pháp luật nh� của một cá nhân và việc công chúng vẫn có th� tìm kiếm, truy cập thông tin bằng tên cá nhân đó sau một thời gian dài là một s� vi phạm Luật Bảo v� d� liệu.
“Quyền được quên” là một khái niệm mới, ch� được bàn luận và áp dụng tại châu Âu và Argentina k� t� năm 2006. Việc thừa nhận quyền này là s� đáp ứng những “ý nguyện của một cá nhân, cho phép h� t� quyết định cuộc sống của mình mà không b� bêu xấu thường xuyên hay định k� do hậu qu� của một hành động không hay nào đó trong quá kh�”.
Chẳng hạn, s� không công bằng nếu một hành vi phạm pháp rất nh� của một cá nhân trong quá kh� xa xôi vẫn thường xuyên được nhắc lại và tr� thành dấu ấn nặng n� trong suốt cuộc đời còn lại của h�.
Giới chức châu Âu đã th� hiện quyết tâm đáng k� trong việc bảo v� quyền này. Tháng 5/2014, Tòa án châu Âu ra lệnh cho Google d� b� đường dẫn đến các nội dung “không đầy đ�, không phù hợp hoặc không còn phù hợp”. Bản thân nội dung trên các trang mạng không b� d� b�, nhưng đường dẫn đến các trang này s� không hiển th� trên kết qu� tìm kiếm nữa.
K� t� phán quyết của tòa - ch� t� tháng 6/2014 đến giữa tháng 9/2014, đã có 135.000 yêu cầu gửi đến Google đ� ngh� d� b� 470.000 đường dẫn.
Tháng 8/2015, t� Telegraph của Anh đã liệt kê hơn 90 trường hợp mà thông tin của h� vẫn đang được đăng tải trên trang nhưng không còn xuất hiện trên công c� tìm kiếm Google.
Nhân văn hay thiếu t� do?
Cho dù dựa trên cơ s� rất nhân văn, việc xuất hiện các ý kiến phản đối “quyền được quên” là điều d� hiểu. Cảnh báo v� những xung đột giữa quyền t� do tiếp cận thông tin và quyền t� do biểu đạt của cá nhân sớm xuất hiện. Một s� ý kiến cho rằng “quyền được quên” thực ra không cần thiết do cá nhân vốn đã được bảo v� bằng hàng loạt các điều khoản v� quyền riêng tư và quyền bảo v� d� liệu.
Ngay khi Tòa án châu Âu ra phán quyết v� việc d� b� các đường dẫn “không đầy đ�, không hoặc không còn phù hợp” k� trên, một luật sư hàng đầu đã gọi hành động này là “bóp nghẹt t� do ngôn luận”. Tháng 7/2014, Ủy ban châu Âu thuộc Thượng viện Vương quốc Anh và Bắc Ailen đã công b� một báo cáo cho rằng “quyền được quên” dựa trên những nguyên tắc đã lỗi thời, rằng nó “sai trái và không th� thực thi được”.
“Chúng tôi không cho rằng một cá nhân có quyền yêu cầu d� b� đường dẫn đến những thông tin chính xác và được pháp luật cho phép đăng tải ch� vì h� không thích các thông tin đó” - báo cáo viết.
Môi trường Internet và s� phát triển thông tin trên mạng đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát sinh xung đột giữa “quyền được quên” và các quyền t� do biểu đạt. Trong lúc các cuộc tranh cãi vẫn còn tiếp tục và ranh giới chưa được rõ ràng, những cách thỏa hiệp nhất định đã xuất hiện.
Google đã t� chối d� b� đường dẫn đến các thông tin v� một k� ấu dâm cũng như bình luận của bệnh nhân dành cho các bác sĩ. Hãng này tuyên b� không chấp nhận cách diễn dịch “quyền được quên” theo nghĩa rộng. Tuy nhiên, đường dẫn đến các trang ảnh khỏa thân có mục đích tr� thù bạn gái - bạn trai cũ và các thông tin t� nhiều năm trước liên quan đến người b� nhiễm HIV đã được hãng d� khỏi trang tìm kiếm.
Không ch� có Google, ngày 24/8/2015, trang mạng xã hội Twitter thông báo h� s� khóa các tài khoản vẫn “ngoan c�” đăng lại thông tin đã được d� b� v� các chính tr� gia. Trong thông báo của mình, Twitter nói rõ quyền cá nhân của các chính tr� gia được h� xem trọng hơn quyền được biết của công chúng.
Ian Walden - giáo sư ngành Luật thông tin và truyền thông tại Đại học London - đã gọi phán quyết mới nhất của ICO là một “v� thỏa hiệp rắc rối”. Ông lo ngại: “Trong vòng 5 năm nữa, có l� Google s� phản ứng theo cách tránh các rắc rối gây ra bởi “quyền được quên” và tăng cường d� b� thông tin”. Điều này là d� hiểu bởi nếu không, Google s� mất thêm khá nhiều chi phí thuê nhân lực đánh giá từng s� v�.
