Nhìn lại công ngh� và nền tảng của con người thì có th� d� dàng định v� ra những cột mốc quan trọng như 500 năm, 200 năm rồi 100 hay 10 năm trước đây, chúng ta cũng d� dàng nhận ra mình đã khác với 5 năm trước như th� nào. S� thay đổi này cho thấy tốc đ� phát triển của công ngh� nhưng hậu qu� tốc đ� phát triển này chính là khoảng thời gian giữa mỗi làn sóng thay đổi các ngành công nghiệp và xã hội ngày càng ngắn hơn. Nếu công ngh� không mang đến những nguy cơ cho công việc của bạn trong hôm nay thì điều này có kh� năng diễn ra vào ngày mai.
Công ngh� thông minh làm được gì?
Không giống như các cuộc cách mạng công nghiệp trước đây nhằm giải phóng con người khỏi lao động nặng nhọc, công ngh� ngày nay được dùng đ� thay th� những công việc lặp đi lặp lại hay những tính toán phức tạp. Kết qu� là một lực lượng lao động toàn cầu b� thất nghiệp và khiến những người đang làm việc lo ngại v� việc thiếu chuyên môn và kĩ năng.
Công ngh� ảnh hưởng lớn đến th� trường việc làm có th� được chia thành hai nhóm. Nhóm đầu tiên “Individual Emerging Technologies" bao gồm trí tu� nhân tạo (AI), tầm nhìn máy (Machine Vision) và phần cứng cùng phần mềm cho Robot. Nhóm còn lại “Aggregated Emerging Technologies” là s� kết hợp của nhiều công ngh� khác nhau đ� tạo ra nền tảng mới, ví d� như Autonomous Vehicles, Avatars, Cloud, Connected Home, Internet of Everything, Smarter Cities, Wearables và Telehealth.
Mô hình hoạt động của thiết b� t� hành-Autonomous Vehicles
Một phần th� giới tr� nên thú v� hơn nh� vào việc t� học của h� thống trí tu� nhân tạo và nhận thức. Công ngh� này có th� giúp thay th� các nhà ngh� sĩ, nhà bình luận, tư vấn, bác sĩ, nhà điều tra, nhà báo và ngay c� những nhà khoa học đã tạo ra các mô hình thuật toán ban đầu. Còn h� thống Machine Vision đang thay th� việc kiểm định chất lượng, phân tích an ninh và bảo v�. Robot thì đã thay th� rất nhiều con người trong các nhà máy và kho hàng, một s� hiện nay đang thay th� nhân viên quầy bar, nhân viên bảo trì, khuân vác, binh sĩ và bác sĩ phẫu thuật… riêng các phần mềm hiện đại ngày nay đã có th� thay th� nhân viên hành chính hay nhân viên dịch v� khách hàng.
Những thiết b� t� hành t� xe hơi, xe tải cho đến máy bay đang dần làm giảm đòi hỏi v� người điều khiển, phi công và thậm chí là người quản lý giao thông. Công ngh� Avatar thì có th� thay th� các diễn viên, giao dịch viên ngân hàng, trung tâm chăm sóc khách hàng và c� giáo viên….
Những điều trên có th� khiến chúng ta lo lắng v� tương lai của mình, nhưng giống như cán cân quyền lực không bao gi� nghiêng v� bên nào c� mặc dù tại thời điểm này máy thông minh dường như được ưu ái hơn.
Vùng an toàn
Công ngh� s� tiếp tục được nâng cấp và hoàn thiện và nơi nào là vùng an toàn cho con người chúng ta trong công việc, những công việc nào được cho là s� an toàn, hoặc ít nhất không b� thay th� bởi máy móc trong vòng 20 năm tiếp theo? Những công việc khó xác định c� th� hay đòi hỏi tính chuyên môn cao rất khó đ� t� động hóa. Một s� ngành ngh� sau đây mà máy thông minh không có kh� năng thay th� con người trong tương lai.
-
Sáng tạo ngh� thuật. Những người ngh� sĩ làm việc dựa trên những cảm hứng đ� tạo ra các tác phẩm, sáng tạo ra s� khác biệt. Còn các c� máy có hiện đại đến đâu đi nữa thì chúng cũng không th� có được s� thăng hoa của người ngh� sĩ.
-
Vận động viên chuyên nghiệp. Các môn th� thao không ch� th� hiện sức mạnh, s� uyển chuyển hay đ� chính xác mà còn mang đến những cảm xúc của s� đối đầu của các tuyển th�, giữa con người với con người. Khán giải yêu thích những trạng thái cảm xúc được th� hiện trên sân đấu.
-
Chăm sóc y t�. Robot và những h� thống d� liệu mang đến s� h� tr� rất lớn đối với bác sĩ. Robot cũng có th� thay th� bác sĩ trong các cuộc phẫu thuật bình thường nhưng kh� năng giao tiếp với bệnh nhân một cách tận tình thì ch� có con người làm được. Bác sĩ còn có kh� năng hiểu được tâm lý người bệnh đ� t� đó đưa ra những tư vấn phù hợp với từng hoàn cảnh.
-
Giáo dục. Máy móc có th� thay th� được giáo viên trên bục giảng trong tương lai, những môn khoa học là th� mạnh của những h� thống này. Nhưng việc trò chuyện, truyền cảm hứng hay chia s� kinh nghiệm cho học sinh, sinh viên thì ch� có giáo viên mới có th� làm được.
-
Kiểm soát chất lượng máy móc. Không có c� máy hoàn hảo, những t� l� lỗi dù thấp thì cũng cần con người kiểm soát và x� lý.
-
Pháp luật. Trí tu� nhân tạo không th� đại diện cho luật pháp vì ch� có con người mới có quyền phán xét con người. Robot không có kh� năng cảm nhận và thấu hiểu con người vì th� những quyết định s� rất máy móc, không có tính nhân văn.
Doanh nghiệp trỗi dậy
S� phát triển công ngh� khiến việc tạo ra doanh nghiệp tư nhân mới tr� nên d� dàng hơn bao gi� hết. Trong 5 năm qua, s� lượng công ty khởi nghiệp tăng gấp 10 lần t� 10 triệu lên đến 100 triệu. Công ngh� tr� thành công c� đ� giúp các doanh nghiệp phát triển nhanh hơn, kêu gọi góp vốn d� hơn, d� dàng tìm kiếm nguồn lực cũng như mang đến th� trường những sản phẩm đại chúng.
Brian Acton và câu chuyện 19 t� USD là nguồn cảm hứng của công ty khởi nghiệp.
Điển hình là s� thành công của Brian Acton - nhà sáng lập ứng dụng OTT WhastApp. Nhà phát triển này s� dụng 200 USD đ� tạo ra ứng dụng và không tốn một đồng nào đ� quảng bá nào đ� sau vài năm bán nó đi với giá 19 t� USD. Không ch� có WhatsApp hay Brian Actons, th� giới có hơn 208 công ty khởi nghiệp được định giá trên 1 t� USD và 21 công ty khởi nghiệp thậm chí được định giá cao hơn nữa, vượt quá 10 t� USD. Những công ty này tạo ra giá tr� hơn 1,5 nghìn t� USD ch� trong vòng vài năm và biến ngành công nghiệp mà h� theo đuổi thành nền tảng của th� giới.
Tương lai con người
Tuy nhiên, nếu việc tr� thành doanh nhân không dành cho bạn và bạn nghĩ rằng tương lại s� ngày càng ảm đạm thì cần xem xét lại. Sau 50 năm hay 100 năm nữa bạn có nghĩ mình ch� còn lại định danh là "con người"? Trong quá trình phát triển của th� k� này, chúng ta cần tìm đến một lý thuyết có tên gọi là "Điểm k� d� của công nghê - Singularity" mà tại đó các định luật khoa học và kh� năng tiên đoán tương lai đều không dùng được nữa. Tại đây chúng ta s� được th� thách đ� hiểu được định nghĩa "Con người" là như th� nào.
Ngày nay chúng ta truy cập thông tin qua các thiết b� thông minh, nhưng trong tương lai giao tiếp t� não tời máy tính s� thay đổi phương thức đó. Cùng thời điểm đó có th� một công ngh� di truyền như CRISPR s� giúp chúng ta viết lại các đoạn mã di truyền của mình nhăm tăng cường kh� năng thích ứng t� nhiên của con người.