Web 2.0 vs Web 3.0 – Những khác biệt chính mà bạn cần biết

 

Internet toàn cầu Ä‘ã Ä‘i má»™t chặng Ä‘Æ°á»�ng dài ká»� tá»� khi thành lập vào những năm 1980-1990 nhÆ° má»™t tập hợp các trang thông tin được liệt kê. Ngày nay, truy cập web là má»™t phần quan trá»�ng trong công việc và cuá»™c sống chuyên nghiệp của chúng tôi và ngÆ°á»�i dùng dá»±a vào Ä‘iện thoại, máy tính xách tay, PC, máy tính bảng và thậm chí cáº� tai nghe và thiết bá»� Ä‘eo Ä‘á»� lấy thông tin tá»� web.

 

Ä�ặc biệt, trong đại dịch, internet là má»™t cứu cánh quan trá»�ng đối vá»›i nhiá»�u ngÆ°á»�i. 90% ngÆ°á»�i Má»� thấy nó "cần thiết" hoặc "quan trá»�ng", và 40% Ä‘ã phát hiện ra những cách má»›i Ä‘á»� sá»� dụng công nghá»� này.

 

Tá»� góc Ä‘á»� dài hạn, bây giá»� chúng tôi chá»� yếu dá»±a vào web trên toàn tháº� giá»›i Ä‘á»� cung cấp tin tức, cung cấp quyá»�n truy cập vào các dịch vá»� thiết yếu, cung cấp các tiện ích, ná»™p thuáº� của chúng tôi và nhiá»�u hÆ¡n nữa.

 

Vì vậy, nó có ý nghÄ©a rằng chúng tôi sáº� yêu cầu má»™t phiên bản má»›i và cải tiến của internet khi phạm vi hoạt Ä‘á»™ng trá»±c tuyến của chúng tôi phát triển.

 

 

Hiện tại, hầu hết chúng ta sá»� dụng internet tháº� há»� thá»� hai được gá»�i là Web 2.0, được đặc trÆ°ng bởi tính tÆ°Æ¡ng tác xã há»™i, kháº� năng tìm kiếm và tiêu thá»� ná»™i dung do ngÆ°á»�i dùng tạo ra lá»›n hÆ¡n danh mục các trang web ban đầu.

 

Web 2.0 Ä‘ã được phá»� biến vào giữa những năm 2000 vá»›i sá»� gia tăng của các ứng dụng tệp CSS, JavaScript và HTML tinh vi cùng vá»›i sá»� phát triển của phÆ°Æ¡ng tiện truyá»�n thông xã há»™i.

 

Bây giá»�, chúng ta Ä‘ang á»� đỉnh cao của má»™t cuá»™c cách mạng khác.

 

Ngay sau khi Tim Berners-Lee Ä‘Æ°a ra phiên bản web 1.0 trên toàn tháº� giá»›i, ông cho rằng má»™t Semantic Web khác có thá»� Ä‘ang trong quá trình phát triển.

 

Ý tưởng vá»� Semantic Web Ä‘ã được nghiên cứu trong những năm 90 và vào năm 2001, Berners-Lee là đồng tác giáº� của má»™t bài báo khoa há»�c má»� cho thấy kháº� năng của má»™t internet dá»±a trên các kết nối ngá»� nghÄ©a - tức là Web 3.0.

 

Web 3.0 có bốn trá»� cá»™t ná»�n tảng: Ä‘ánh dấu ngá»� nghÄ©a, blockchain và tiá»�n Ä‘iện tá»�, hình dung 3D và trí tuá»� nhân tạo. Nó hoàn toàn khác vá»›i trải nghiệm internet Web 2.0 trong khi sá»� dụng cùng má»™t thiết bá»� và tiếp tục cung cấp tài nguyên thông tin cho tháº� giá»›i.

 

DÆ°á»›i Ä‘ây là cách Web 3.0 khác biệt và cải thiện công nghá»� Web 2.0:

 

Sá»� khác biệt 1: Web 2.0 là xã há»™i trong khi Web 3.0 là ngá»� nghÄ©a và không gian

TÆ°Æ¡ng tác xã há»™i và kết nối là những tính năng quan trá»�ng nhất xác định Web 2.0. Ngược lại, Web 3.0 tập trung vào các kết nối giữa các tài sản trá»±c tuyến Ä‘á»� surface ná»™i dung có ý nghÄ©a và các tài nguyên có liên quan má»™t cách trá»±c quan (thÆ°á»�ng được há»� trá»� bởi AI và ML).

 

Chúng được gá»�i là các kết nối ngá»� nghÄ©a. HÆ¡n nữa, Web 3.0 có thá»� là má»™t internet không gian, nÆ¡i có những tháº� giá»›i nhập vai được kết nối thông qua web Ä‘á»� cung cấp thông tin và dịch vá»� trong XR.

 

Sá»� khác biệt 2: Web 2.0 được Ä‘iá»�u chỉnh bởi má»™t oligopoly trong khi Web 3.0 được phân cấp

Mặc dù nó không phải là cá»� ý, Web 2.0 Ä‘ã được quản lý bởi má»™t tập hợp các gã khổng lá»� công nghá»� hoạt Ä‘á»™ng chá»� yếu nhÆ° má»™t oligopoly. Bất chấp sá»� gia tăng của các công ty khởi nghiệp đầy hứa hẹn và thách thức, các nhóm nhÆ° FAANG hoặc Big Tech vẫn tiếp tục thống trá»� các cuá»™c trò chuyện.

 

Ngược lại, Web 3.0 có kiến trúc há»� trá»� blockchain cho phép phân cấp cần thiết. Ä�iá»�u này được tăng cÆ°á»�ng hÆ¡n nữa bởi má»™t ná»�n kinh táº� cân bằng, nÆ¡i ngÆ°á»�i sáng tạo và ngÆ°á»�i dùng được bù đắp cho thá»�i gian, công sức và thông tin của há»�.

 

Sá»� khác biệt 3: Web 2.0 nhắm mục tiêu cá»™ng đồng trong khi Web 3.0 đến vá»›i các cá nhân

Ä�ây là má»™t yếu tá»� sắc thái, nhÆ°ng má»™t yếu tá»� tạo ra sá»� khác biệt lá»›n. Do tính chất xã há»™i của nó, Web 2.0 cá»� gắng huy Ä‘á»™ng sức mạnh của tập thá»�: tức là các nhóm ngÆ°á»�i dùng và cá»™ng đồng.

 

Ä�iá»�u này có nguy cÆ¡ gây ra những trải nghiệm phi cá nhân và thúc đẩy thông tin sai lệch được thúc đẩy bởi tình cảm nhóm. Ngược lại, Web 3.0 tập trung vào việc tiếp cận ngÆ°á»�i dùng cá nhân, hiểu sá»� thích của há»� và cung cấp trải nghiệm phù hợp vá»›i hành vi của há»� - đồng thá»�i duy trì tính minh bạch thông qua blockchain và kiến trúc nguồn má»�.

 

Sá»� khác biệt 4: Web 2.0 là hai chiá»�u trong khi Web 3.0 là sá»� pha trá»™n của tháº� giá»›i 2D và 3D

Web 2.0 tồn tại hoàn toàn trong hai chiá»�u, và ngay cáº� trong VR, tài sản Web 2.0 được hiển thá»� dÆ°á»›i dạng các đối tượng 2D.

 

Ngược lại, Web 3.0 kết hợp 2D và 3D bằng cách sá»� dụng thá»±c táº� nhập vai Ä‘á»� UX làm giàu. Ngoài ra, Web 3.0 có thá»� được truy cập tá»� má»™t loạt các thiết bá»� rá»™ng hÆ¡n nhiá»�u, ngoài Ä‘iện thoại và máy tính. Ä�iá»�u này má»� ra kháº� năng hình dung 3D nhập vai.

 

Sá»� khác biệt 5: Web 2.0 là giai Ä‘oạn có thá»� viết được trong khi Web 3.0 là giai Ä‘oạn có thá»� thá»±c thi (Web 1.0 là giai Ä‘oạn có thá»� Ä‘á»�c được)

Tháº� há»� đầu tiên, Web 1.0, là tất cáº� vá»� việc truy cập thông tin. NgÆ°á»�i dùng chá»� có thá»� Ä‘á»�c dá»� liệu được trình bày trên má»™t trang web tÄ©nh mà không có bất ká»� tÆ°Æ¡ng tác hoặc kháº� năng tìm kiếm nào.

 

Tháº� há»� thá»� hai mang lại kháº� năng tÆ°Æ¡ng tác Ä‘áng ká»� vì ngÆ°á»�i dùng giá»� Ä‘ây có thá»� Ä‘óng góp cho cÆ¡ thá»� kiến thức trá»±c tuyến mà không cần bất ká»� sá»� hiểu biết ká»� thuật nào.

 

Há»� cÅ©ng có thá»� thá»±c hiện các tÆ°Æ¡ng tác phức tạp nhÆ° chạy tìm kiếm, lá»�c kết quáº�, thá»±c hiện các mục dá»� liệu, v.v. Web 3.0 dá»� kiến sáº� là giai Ä‘oạn có thá»� thá»±c thi của internet, nÆ¡i AI và ML cho phép tÆ°Æ¡ng tác giữa máy vá»›i máy Ä‘á»� khai quật tài nguyên phù hợp vá»›i nhu cầu của ngÆ°á»�i dùng.

 

Sá»� khác biệt 6: Web 2.0 sá»� dụng ứng dụng trong khi Web 3.0 sá»� dụng dApps

Hầu hết các hoạt Ä‘á»™ng trá»±c tuyến của chúng tôi phá»� thuá»™c vào các ứng dụng web, Whale Web 3.0 sáº� dá»±a vào các ứng dụng phi tập trung hoặc dApps. dApps được xây dá»±ng trên các ná»�n tảng blockchain nhÆ° Ethereum Ä‘á»� không có công ty duy nhất kiểm soát.

 

Má»™t hợp đồng thông minh là má»™t ví dá»� Ä‘iển hình vá»� dApp và có những trò chÆ¡i thá»� nghiệm nhÆ° Crypto Kitties là dApps thá»±c sá»� vá»›i các quy trình bất biến và minh bạch.

 

Sá»� khác biệt 7: Web 2.0 sá»� dụng kết hợp mã nguồn má»� và mã Ä‘á»™c quyá»�n trong khi Web 3.0 sáº� là 100% mã nguồn má»�

Kiến trúc nguồn má»� là má»™t đặc Ä‘iểm xác định của Web 3.0, má»™t trong Ä‘ó sáº� khuyến khích tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và phát triển có trách nhiệm hÆ¡n. Ví dá»�: bất ká»� ngÆ°á»�i dùng nào cÅ©ng sáº� có thá»� kiểm tra cÆ¡ sá»� mã của dApp truyá»�n thông xã há»™i Ä‘á»� tìm sá»� bất thÆ°á»�ng hoặc trÆ°á»�ng hợp lạm dụng.

 

Ä�iá»�u này cÅ©ng sáº� giúp Web 3.0 phát triển nhanh hÆ¡n và trá»� nên tÆ°Æ¡ng thích cao, vì các nhà phát triển công dân có thá»� xây dá»±ng kết nối và thúc đẩy truy cập miá»…n phí.

 

 

Có Ä‘iểm tÆ°Æ¡ng đồng nào giữa Web 2.0 và Web 3.0 không?

Trong khi Web 3.0 là má»™t nâng cấp lá»›n, má»™t vài Ä‘iểm tÆ°Æ¡ng đồng chính vẫn còn. Ä�á»� bắt đầu, mục Ä‘ích cuối cùng của cáº� hai tháº� há»� là giúp ngÆ°á»�i dùng truy cập thông tin. Ngoài ra, tất cáº� các thiết bá»� tÆ°Æ¡ng thích vá»›i Web 2.0 sáº� há»� trá»� Web 3.0.

 

Cuối cùng, các công nghá»� thiết yếu nhÆ° CSS hoặc HTML sáº� tiếp tục có liên quan đến phát triển web, mặc dù trong má»™t avatar được cải tiến.