Đan Mạch hiện g�� b�� gần như hoàn toàn quy định phòng dịch. Thụy Điển tuyên b�� thoát Covid-19. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) M�� điều chỉnh lại hướng dẫn, cho phép người dân tại các khu vực nguy cơ thấp cởi b�� khẩu trang. Anh không còn yêu cầu người mắc Covid-19 t�� cách ly hoặc xét nghiệm hàng ngày.

Trên toàn cầu, s�� ca mắc mới và t�� vong có xu hướng giảm, t�� 10% đến 16% vào tuần trước. Tuy nhiên, các nhà khoa học cảnh báo Omicron không phải điểm kết thúc của đại dịch. Nó giống "quãng ngh��" giữa các làn sóng trước đó. Khi kh�� năng miễn dịch suy yếu, biến chủng khác xuất hiện, lượng người nhiễm virus có th�� tăng cao.

Nhà dịch t�� học Adam Kucharsky, phó giáo sư tại Trường V�� sinh và Y học Nhiệt đới London, cho biết khó d�� đoán thời điểm xuất hiện biến chủng tiếp theo. Song ông ch�� ra rằng dịch bệnh từng lắng xuống với nhịp đ�� tương t�� giữa hai làn sóng Alpha và Delta.

"Nhiều quốc gia ghi nhận s�� ca nhiễm giảm có th�� đang �� trong 'quãng ngh��', kh�� năng lây truyền của virus thấp hơn. Song nếu phần lớn ca nhiễm giảm do có vaccine, xu hướng này s�� sớm biến mất vì hiệu qu�� vaccine với Omicron kém đi theo thời gian", ông Kucharsky cho biết.

Một s�� quốc gia châu Âu trải qua thời gian virus suy yếu sau đợt tiêm chủng chống Alpha đầu mùa hè năm 2021. Vaccine làm giảm t�� l�� lây truyền, sau đó Delta tấn công, s�� ca nhiễm một lần nữa tăng lên.

Theo Kucharski, hiện tượng này từng xảy ra �� các dịch bệnh khác. Nó liên quan đến h�� s�� lây nhiễm R (s�� người lây virus t�� một nguồn F0), được các nhà dịch t�� học s�� dụng đ�� đo lường đ�� lây lan của virus trong một quần th��. H�� s�� R thấp hơn 1 cho thấy dịch đã qua đỉnh, bắt đầu suy yếu.

Trước khi dịch bệnh hồi sinh và gây ra đợt bùng phát lớn, h�� s�� R thường thấp ổn định (dưới 1), kéo dài một thời gian. Hiện tượng này được ghi nhận trong dịch sởi. Tr�� em ra đời chưa tiêm vaccine s�� khiến dịch bùng phát và đạt đỉnh. Sau một thời gian, virus suy yếu, đường cong dịch t�� dần đi ngang.

Kucharsky cho biết các biến chủng trong tương lai s�� khiến s�� ca nhiễm gia tăng. Song giới khoa học chưa rõ khi nào làn sóng lây nhiễm tiếp theo s�� diễn ra.

"Chúng ta có th�� đoán định đợt bùng phát tương lai tùy vào thời điểm biến chủng xuất hiện. Tất nhiên, mức đ�� nghiêm trọng của làn sóng đó ph�� thuộc vào đặc điểm của biến chủng. Chúng có th�� nguy hiểm như Alpha hoặc nh�� hơn như Omicron", ông nói.

Người dân xếp hàng ch�� xét nghiệm Covid-19 tại Seoul, Hàn Quốc, ngày 24/2. Ảnh: Reuters

Theo ông Kucharski, các nước đánh giá dịch bệnh dựa trên sức chống chịu của h�� thống y t��. �� những nước có t�� l�� tiêm chủng cao, làn sóng Omicron dường như đã đi qua. Song các khu vực khác, nguy cơ còn cao.

"V�� lâu dài, mỗi quốc gia có hướng đi riêng khi quyết định giai đoạn hậu đại dịch. Nhưng tôi cho rằng rất nhiều điều s�� thay đổi trên toàn th�� giới trước khi đạt đến thời điểm đó", ông nói.

Biến chủng ph�� của Omicron là BA.2 (hay còn gọi Omicron tàng hình) đang gia tăng, dù phiên bản gốc là BA.1 vẫn chiếm ưu th��. Nghiên cứu sơ b�� cho thấy nó d�� lây lan hơn BA.1.

D�� liệu thực t�� t�� Nam Phi, Anh và Đan Mạch, nơi có t�� l�� miễn dịch cao, cho thấy triệu chứng người nhiễm BA.2 không nghiêm trọng hơn. Song kh�� năng lây truyền lớn khiến một s�� chuyên gia lo ngại nó có th�� tạo ra đợt bùng phát mới, hoặc kéo dài làn sóng hiện tại.

Madhukar Pai, giáo sư dịch t�� học và sức khỏe toàn cầu tại Đại học McGill �� Montreal, cho biết: "Th�� giới có v�� gặp may với Omicron, nhưng không gì đảm bảo biến chủng tiếp theo s�� nh�� hơn. Biến chủng mới s�� xuất hiện, bởi virus đang lây lan nhanh. Hơn ba t�� người, ch�� yếu �� các nước thu nhập thấp, hoàn toàn không được bảo v��".

Hiện khoảng 13% dân s�� các nước thu nhập thấp được tiêm một liều vaccine. Trong khi đó, theo Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc, 68,3% dân s�� các nước thu nhập trung bình và cao đã tiêm ít nhất một liều vaccine.

Theo giáo sư Pai, điều th�� giới cần làm là tiêm chủng, dù s�� ca nhiễm Omicron có giảm hay không nhằm ngăn chặn làn sóng khác trong những tháng tới. Bà cho rằng ch�� ph�� vaccine tại các nước giàu giống như "chơi đùa" với một loại virus liên tục đột biến.

"Cách duy nhất đ�� thoát khỏi đại dịch là đẩy lùi nó �� khắp mọi nơi. Tiêm chủng toàn th�� giới là nguồn hy vọng lớn nhất của chúng ta, giúp làm giảm s�� lây nhiễm của virus, vực dậy và xây dựng lại toàn b�� nền kinh t��", giáo sư Pai nói.

Jeremy Farrar, giám đốc qu�� nghiên cứu y t�� toàn cầu Wellcome Trust, cũng nhận định việc coi đại dịch đã lùi xa là một sai lầm.

"Mọi người đều mệt mỏi với các hạn ch��, những chuỗi tin tức liên miên v�� đại dịch, những biến chủng và đợt dịch đến rồi đi. Nhưng ý tưởng đại dịch s�� sớm kết thúc là vô nghĩa", ông phát biểu trên diễn đàn nghiên cứu và đổi mới của T�� chức Y t�� Th�� giới (WHO) hồi tháng 2.