Wi-Fi Mesh vs Repeater: sá»� khác biệt giữa hai cách má»� rá»™ng mạng Wi-Fi

Há»� thống router / access point mesh và các bá»� má»� rá»™ng WiFi Repeater Ä‘á»�u sinh ra Ä‘á»� giải quyết má»™t vấn Ä‘á»�: tín hiệu yếu. Và Ä‘ây là sá»� khác nhau của tụi nó.

Repeater: nhận sóng và phát sóng lại

Công dụng của repeater (hay còn gá»�i là Range Extender) Ä‘ó là nó sáº� lấy tín hiệu mạng Wi-Fi hiện tại của bạn, sau Ä‘ó khuếch đại tín hiệu lên cho mạnh hÆ¡n Ä‘á»� má»� rá»™ng vùng phá»� sóng của mạng. Nó giống má»™t cục trung gian sáº� giúp chuyển tín dá»� liệu tá»� máy tính, Ä‘iện thoại của bạn vá»� lại router mà thôi.

Ngày xÆ°a repeater chá»� có thá»� chạy vá»›i tên mạng riêng. Ví dá»� bạn mạng WiFi nhà bạn có tên là LuanWifi thì mạng do repeater phát ra sáº� có tên là LuanWifi_EXT, lắp nhiá»�u repeater thì có LuanWifi_EXT1, LuanWifi_EX2, LuanWifi_EX3... Ä�iá»�u này khiến bạn phải kết nối vào nhiá»�u mạng Ä‘á»™c lập, và khi bạn di chuyển trong nhà bạn phải chấp nhận việc mạng sáº� chậm Ä‘i á»� má»™t vài nÆ¡i cho tá»›i khi yếu quá thì máy má»›i tá»� kick ra và chuyển sang dùng mạng EXT nhÆ° hình bên dÆ°á»›i. Sáº� có thá»�i gian chá»� giữa các lần chuyển mạng, lúc Ä‘ó bạn sáº� thấy mạng xoay xoay xoay.

Má»™t sá»� repeater má»›i Ä‘ã há»� trá»� việc chạy cùng tên mạng vá»›i router chính của bạn Ä‘á»� bạn bá»›t phải đổi qua đổi lại giữa hai mạng, và cÅ©ng há»� trá»� chức năng "roaming" Ä‘á»� Ä‘iện thoại, máy tính tá»� Ä‘á»™ng chuyển sang dùng bá»� phát có tín hiệu mạnh hÆ¡n mà bạn không cần phải làm gì thá»� công. Cục Xiaomi 200k của mình cÅ©ng Ä‘ã có chức năng này.

Vá»� cÆ¡ bản thì việc phát sóng lại tín hiệu Wi-Fi không hiệu quáº� lắm. Repeater chá»� Ä‘Æ¡n giản lắng nghe má»�i gói dá»� liệu được truyá»�n tá»›i nó, sau Ä‘ó phát sóng lại thêm lần nữa chá»� không có logic gì đặc biệt cáº�.

Ngoài ra, repeater thÆ°á»�ng sáº� làm tốc Ä‘á»� mạng chậm Ä‘i so vá»›i khi dùng mạng gốc. Bản chất của Wi-Fi là half duplex, tức là má»™t thiết bá»� không thá»� gá»­i và nhận cùng lúc. Router / Access Point phải gá»­i xong dá»� liệu đến chiếc Ä‘iện thoại của bạn thì nó má»›i có thá»� nhận lại được dá»� liệu do Ä‘iện thoại gá»­i ra. TÆ°Æ¡ng tá»�, khi router Ä‘ang gá»­i dá»� liệu vào Ä‘iện thoại của bạn thì nó không thá»� gá»­i sang các máy khác nhÆ° laptop, TV, tablet... Ä‘ang kết nối vào cùng mạng. Bạn không nhận ra Ä‘iá»�u này khi sá»� dụng Wi-Fi vì router / access point làm Ä‘iá»�u Ä‘ó cá»±c nhanh, bạn không thá»� thấy bằng mắt thÆ°á»�ng.

Trong khi Ä‘ó, mạng dây gắn vào cổng Ethernet là full duplex, tức là có thá»� gá»­i và nhận dá»� liệu đồng thá»�i, hay nói cách khác là có thá»� upload và download cùng lúc.

Khi sá»� dụng repeater, hiệu ứng của half duplex sáº� càng lá»›n hÆ¡n vì tín hiệu phải Ä‘i qua thêm 1 ông trung gian, nên khi Ä‘ó tốc Ä‘á»� mạng chậm Ä‘i là Ä‘iá»�u Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên.

Lợi ích của repeater Ä‘ó là chi phí ráº� hÆ¡n so vá»›i mesh. NhÆ° con repeater Xiaomi mình mua chá»� có 200k thôi. Và nếu bạn chá»� cần má»� rá»™ng Wi-Fi cho má»™t không gian nhá»� và không cần tốc Ä‘á»� quá cao thì repeater cÅ©ng Ä‘ã Ä‘á»� Ä‘áp ứng. Nếu chá»� xem video qua YouTube, Ä‘á»�c tin tức, báo, thậm chí chÆ¡i game, thì má»™t con repeater có khi Ä‘ã giải quyết được vấn Ä‘á»� mạng yếu rồi (nhà mình Ä‘ang xài kiểu này). Ä�ợt trÆ°á»›c mình bá»� sóng yếu trong phòng ngá»�, định chÆ¡i mesh rồi nhÆ°ng thôi thá»� repeater xem có cải thiện không, hóa ra nó cÅ©ng giải quyết được vấn Ä‘á»� chá»� vá»›i 200k. Vậy là ngon.

Mesh router: từng cục có thá»� nói chuyện vá»›i nhau

Mesh router không dùng Ä‘á»� má»� rá»™ng mạng Wi-Fi hiện tại, nó sáº� thay luôn cho mạng không dây trong nhà bạn chá»� không phải gắn thêm 1 thiết bá»� nhÆ° cách repeater hoạt Ä‘á»™ng.

Má»™t há»� thống mesh router thÆ°á»�ng sáº� bao gồm 2 cục trá»� lên. Má»™t cục gắn vào đầu ra Internet trong nhà (thÆ°á»�ng là bá»� convert quang hoặc router có sẵn của nhà mạng), còn các cục còn lại thì đặt á»� các tầng hoặc các phòng khác (gá»�i là các node). CÆ¡ bản là bạn có thá»� "rải" các cục WiFi của má»™t bá»� mesh khắp nhà vá»›i sá»� lượng lá»›n, không chá»� 2-3 mà có thá»� lên tá»›i 5-6 và hÆ¡n tháº� nữa. Hình bên dÆ°á»›i mình lấy tá»� web của TP-Link, há»� giải thích vá»� cách các node trong mạng mesh có thá»� giao tiếp vá»›i nhau.

Các cục trong há»� thống mesh sáº� được kết nối vá»›i nhau cÅ©ng bằng Wi-Fi. Ví dá»� nhà bạn có 1 cục gắn vào Ä‘Æ°á»�ng mạng, và 2 node nằm á»� 2 tầng khác nhau. Nếu tín hiệu Ä‘á»� mạnh, cục á»� tầng 2 có thá»� nói chuyện trá»±c tiếp vá»›i cục trung tâm, nhÆ°ng nếu khoảng cách quá xe thì công nghá»� mesh cho phép cục á»� tầng 2 có thá»� nói chuyện vá»›i cục á»� tầng 1, rồi cục á»� tầng 1 chuyển dá»� liệu xuống cục trung tâm. Nhá»� vậy mà bạn có thá»� má»� rá»™ng tầm phá»� sóng lên đến cáº� trăm mét vuông (nhÆ° cục của Google Nest WiFi là hÆ¡n 400 mét vuông).

Chúng phát ra cùng tên mạng Wi-Fi nên các thiết bá»� di Ä‘á»™ng hoặc laptop có thá»� nhanh chóng "roaming" Ä‘á»� chá»�n access point nào gần nó hÆ¡n. Ä�iá»�u quan trá»�ng là mạng sáº� không "rá»›t", bạn sáº� không phải chá»� nhÆ° khi chuyển mạng giữa router chính và repeater.

Ngoài ra, các há»� thống mesh được tối Æ°u vá»� mặt phần má»�m Ä‘á»� việc chuyển tiếp các gói dá»� liệu hiệu quáº� hÆ¡n trÆ°á»›c khi nó Ä‘i đến đầu ra Internet của căng nhà. Nên dù là repeater có há»� trá»� chức năng roaming thì cÅ©ng không hiệu quáº� bằng việc các node trong mạng mesh giao tiếp vá»›i nhau, trá»� khi có gì Ä‘ó đặc biệt vá»� chiếc repeater Ä‘ó (ví dá»� con Linksys RE9000 vẫn là repeater nhÆ°ng há»� trá»� nhiá»�u công nghá»� giống mesh).

Tốc Ä‘á»� mạng khi Ä‘ó cÅ©ng nhanh hÆ¡n, đặc biệt vá»›i các router mesh há»� trá»� chạy song song 2 kênh: 1 kênh 2,4GHz Ä‘á»� gá»­i nhận dá»� liệu giữa access point vá»›i thiết bá»� đầu cuối, còn kênh 5GHz dùng Ä‘á»� chuyển giữa data giữa các cục mesh trong nhà.

Má»™t sá»� há»� thống mesh xịn còn há»� trá»� chức năng gá»�i là "backhaul communication". Tức là ngoài kênh 2,4GHz và 5GHz Ä‘á»� giao tiếp vá»›i thiết bá»� đầu cuối nhÆ° bao chiếc access point khác, nó còn có má»™t bá»� phát sóng riêng chuyên dùng Ä‘á»� giao tiếp giữa các access point vá»›i nhau (tổng cá»™ng là 3 kênh, tri-band). NhÆ° vậy kênh truyá»�n dá»� liệu tá»›i thiết bá»� sáº� không phải Ä‘i chung Ä‘Æ°á»�ng vá»›i kênh của access point, tốc Ä‘á»� khi Ä‘ó Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên tốt hÆ¡n (và giá cÅ©ng cao hÆ¡n). Nếu bạn có nhiá»�u thiết bá»� trong nhà thì Ä‘ây sáº� là cái bạn cần.

Má»™t sá»� dòng mesh không chá»� há»� trá»� Wi-Fi backhaul mà còn há»� trá»� thêm Ethernet backhaul, tức là khi Ä‘ó Ä‘Æ°á»�ng kết nối giữa các node sáº� dùng dây Ethernet thay vì dùng Wi-Fi, tốc Ä‘á»� lại càng ngon hÆ¡n.

Má»™t cái tuy không quá nghiêm trá»�ng nhÆ°ng cÅ©ng hữu ích, Ä‘ó là việc quản lý các access point của mạng mesh sáº� Ä‘Æ¡n giản hÆ¡n. Mesh cho bạn má»™t giao diện thân thiện Ä‘á»� kiểm soát, firmware của từng access point cÅ©ng được cập nhật tá»� Ä‘á»™ng và dá»� dàng. Trong khi Ä‘ó vá»›i repeater thì bạn phải xài 2 app / 2 giao diện riêng Ä‘á»� quản lý nó cùng vá»›i router, rồi cập nhật cÅ©ng Ä‘i riêng vá»›i nhau nữa.

Giá của router / access point mesh thì đắt hÆ¡n so vá»›i router bình thÆ°á»�ng, bù lại bạn có má»™t há»� thống mạng hiệu quáº� hÆ¡n, tốc Ä‘á»� tốt hÆ¡n. Nếu repeater không giải quyết được vấn Ä‘á»� của bạn thì Ä‘ó là lúc bạn cần nâng cấp lên mesh rồi đấy. Hoặc nếu đầu tÆ° tá»� đầu thì chÆ¡i mesh luôn cÅ©ng không sao.