Cuộc chiến của AMD và Intel trên th�� trường chip diễn ra nhiều năm

Khi b�� x�� lý máy tính được nâng lên hàng GHz, năng lực x�� lý của máy tính tr�� nên khó kiểm soát khó đánh giá và càng phức tạp hơn khi các chip đa lõi xuất hiện.

Hiện nay việc so sánh các b�� vi x�� lý không đơn giản là chọn tốc đ�� x�� lý cao nhất. Bạn cần phải xét c�� các thông s�� khác như s�� lõi chip, tốc đ�� bus h�� thống và s�� b�� nh�� đệm mức 2 (L2) cũng như xác định bạn có muốn kh�� năng x�� lý 64 bit hoặc cần ép xung cho CPU hay không.

Nếu bạn muốn nâng cấp CPU hoặc dựng những máy tính đ�� bàn với CPU đáp ứng được nhu cầu s�� dụng, bài viết này s�� cung cấp những kiến thức cơ bản giúp bạn đưa ra lựa chọn đúng đắn nhất.

Vì sao chọn chip lõi kép?

Thay đổi cơ bản nhất �� b�� x�� lý này là chuyển sang đa lõi - tức là ghép hơn một b�� x�� lý vào một chip đơn. Thay vì tăng tốc đ�� xung đồng h��, phương pháp vốn làm nhanh nóng máy và tốn điện, c�� AMD và Intel cùng quyết định tăng cường tốc đ�� thực thi bằng thiết k�� đa lõi.

Các b�� x�� lý Athlon 64 X2 của AMD và Intel Core 2 Duo đều s�� dụng cấu trúc lõi kép đ�� tăng tốc x�� lý đa nhiệm. Intel còn đi trước một bước với chip Core 2 Quad và Core 2 Extreme serie QX với 4 lõi trong một chip. AMD cũng có k�� hoạch tung ra dòng chip lõi t�� Phenom vào cuối năm nay. Đối th�� của Intel hiện còn tung ra giải pháp Quad FX giúp tạo chip lõi t�� bằng cách ghép hai chip lõi kép Athlon 64 FX với một bo mạch ch��.

Lợi th�� trong thực thi ứng dụng của chip đa lõi ph�� thuộc vào phần mềm bạn dùng và cách s�� dụng nó. Các phần mềm ứng dụng và chơi game nếu không được lập trình phân công cho từng b�� x�� thành phần - h�� tr�� tối đa cấu trúc đa lõi - thì nó ch�� khai thác được hết công suất của một trong s�� lõi đó. Tuy nhiên, chip lõi kép vẫn cho năng suất x�� lý cao hơn, đáp ứng hầu hết nhu cầu của đa s�� người dùng, nhất là khi các ứng dụng trong Windows được đưa sang cho lõi th�� hai đảm nhiệm. Vai trò của lõi th�� hai càng rõ rệt khi bạn chạy đa nhiệm như vừa lướt web vừa tải video cho máy duyệt media cầm tay.

Hiện tại, một s�� chương trình như in nhãn đĩa trực tiếp Nero Recode hay biên tập video Pinnacle Studio 11 ch�� h�� tr�� với chip lõi kép. Tuy nhiên, đã có một s�� chương trình như chỉnh sửa video Sony Vegas 7.0 và Microsoft Flight Simulator X SP1 và Supereme Commander được thiết k�� đ�� khai thác năng lực của chip lõi t��. Phần mềm Sony Vegas có th�� biên tập video trên chip lõi t�� Core 2 Quad nhanh hơn một phần ba thời gian sửa video trên một chip lõi đơn.

Hiện nay ch�� còn các máy tính cấp thấp mới dùng chip lõi đơn, còn lại hầu hết dòng máy tính đại trà đã s�� dụng chip 2 nhân tr�� lên. Các chip lõi t�� cao cấp thích hợp dành cho dân nghiện game nặng hoặc luôn phải chỉnh sửa, biên tập video và những người thích đón đầu công ngh��.

Đánh giá tốc đ�� xung, cache và bus

Tốc đ�� x�� lý là một ch�� s�� quan trọng nhưng ch�� so sánh được với các CPU trong cùng serie. Hai thông s�� khác tốc đ�� FSB (front side bus) và L2 Cache cũng đóng vai trò quan trọng quyết định tốc đ�� x�� lý của chip nói chung.

Với tốc đ�� xung đồng h��, b�� x�� lý Core 2 Duo E6700 2,66 GHz rõ ràng nhanh hơn chip E6600 2,4 GHz. Tuy nhiên, lưu ý là việc so sánh tốc đ�� xung không còn giá tr�� nữa với các chip khác dòng. Chẳng hạn chip Core 2 Duo 1,86 GHz cấp thấp hơn vẫn chạy nhanh hơn chip Pentium D 960 3,6 GHz đời cũ, và chip Core 2 Duo E6700 2,66 GHz của Intel lại tốt hơn chip Athlon X2 6000+ 3 GHz của AMD khi th�� nghiệm với hầu hết benchmark (thước đo kh�� năng thực thi PC).

B�� nh�� đệm L2 của một b�� x�� lý giúp cải thiện năng lực vận hành tức là gần như đưa ngay lập tức các d�� liệu tới b�� x�� lý. B�� nh�� đệm L2 càng lớn thì càng tốt với chip Intel hơn là chip Athlon 64 X2 bởi cách thức mỗi chip truy cập vào b�� nh��.

Còn ch�� s�� FSB (tính theo MHz) là thước đo tốc đ�� giao tiếp giữa b�� x�� lý và b�� điều khiển b�� nh��, và ch�� s�� này càng lớn càng tốt. Đây là một thông s�� ch�� liên quan tới các b�� x�� lý của Intel, và hiện có khá nhiều mức tốc đ�� FSB khác nhau. Tốc đ�� FSB lớn hơn kéo theo nhu cầu dung lượng RAM lớn hơn đ�� tăng tốc vận hành. Chip mới nhất của Intel có tốc đ�� FSB là 1,333 MHz. Chip Core 2 Duo serie E6000 gốc có tốc đ�� bus 1.066MHz, còn serie E4000 có bus 800 MHz. Với b�� x�� lý AMD, mạch điều khiển b�� nh�� được tích hợp trên chip nên cho tốc đ�� truy cập nhanh hơn. Giao tiếp với b�� nh�� thực thường qua đường dẫn HyperTranport Bus, bởi th�� tốc đ�� FSB không phải là vấn đ�� với các b�� x�� lý Athlon.

Ảnh hưởng của cache và FSB còn tùy thuộc vào chương trình đang chạy. B�� x�� lý Core 2 Duo E6320 1,86 GHz có th�� làm việc tốt hơn b�� x�� lý Core 2 Duo E4400 2 GHz trong một s�� bài th��, nh�� b�� nh�� đệm và FSB lớn hơn mặc dù thời gian x�� lý của hầu hết các ứng dụng đều có chênh lệch rất nh��.

Tại sao cần chip 64 bit?

Hầu hết các phần mềm được viết cho các chip 32 bit. Tuy nhiên, tất c�� các b�� x�� lý (BXL) trung và cao cấp của Intel và AMD ngày nay có kiến trúc 64 bit nhưng vẫn đảm bảo tính tương thích với các phần mềm này.

Các chip 64 bit s�� khai thác các lợi th�� vượt trội của các phần mềm ứng dụng tương ứng nhưng nó cần h�� điều hành cùng h�� tr�� công ngh�� này, chẳng hạn Windows Vista 64 bit. Như vậy, tốt nhất bạn phải cài các phần mềm viết riêng cho BXL 64 bit. Đã có một s�� tiện ích viết theo nền tảng mới này, nhưng nếu chạy các phần mềm 32 bit trên chip mới bạn cũng nhận được những lợi ích đáng k��, bởi chip này thường đi kèm với RAM 4 GB tr�� lên.

K�� thuật ép xung

Muốn nâng tốc đ�� xung lên cao hơn định mức, nhiều người dùng k�� thuật ép xung đ�� mong có tốc đ�� thực thi nhanh hơn. Ví d��, bạn có th�� nâng tốc đ�� x�� lý của chip Core 2 Extreme QX6700 t�� 2,66 GHz lên 3,3 GHz.

Ép xung giúp gia tăng tốc đ�� thực thi, nhưng cũng tiềm ẩn những rủi ro như tổn th�� BXL, thậm chí là phá hỏng nó. Việc làm mát cũng cần đặc biệt quan tâm. Tìm một mức tốc đ�� tới hạn mà chip đó còn có th�� chịu được cần nhiều kinh nghiệm và đôi khi phải chấp nhận c�� s�� thất bại. Mặc dù c�� Intel và AMD đồng thuận kh�� năng cho ép xung cho các BXL và chipset nhưng không hãng nào chính thức ra mặt khuyến khích hoặc ủng h�� việc làm này.

Bạn cần tìm chủng loại chip d�� ép xung. Những BXL d�� thực hiện nhất là có h�� s�� nhân không b�� khóa. H�� s�� nhân này cho biết chip có th�� chạy nhanh hơn bao nhiều lần tốc đ�� tiêu chuẩn của nó. Chẳng hạn, đ�� nâng xung đồng h�� của chip Core 2 Extreme QX6800 2,93 Ghz ch�� đơn giản là thay đổi h�� s�� nhân trong BIOS t�� 11 lên 12. Các chip lõi t�� cao cấp nhất dòng Core 2 Extreme của Intel và chip 64 bit Athlon 64 FX của AMD đều không khóa h�� s�� nhân.

Bạn cũng có th�� ép xung với các CPU đã khóa h�� s�� nhân, nhưng cần phải tăng tốc đ�� bus của h�� thống, kết qu�� là các linh kiện khác đều phải chạy “quá sức��. Lưu ý là mặc dù hầu hết các mainboard đều được h�� tr�� lựa chọn ép xung m�� rộng, nhưng rất ít nhà sản xuất PC cho tùy chọn này hoạt động.