Đãi ng�� đâu ch�� là thu nhập

Theo anh Võ Nguyễn Hoàng Nam, quản lý Công ty TNHH Tin học Cao nguyên Net (Đăk Lăk), sinh viên CNTT mới ra trường đa s�� thường vào làm �� những doanh nghiệp nh��. Lý do là các doanh nghiệp này yêu cầu tuyển dụng không khắt khe. Tại đây, nhân viên k�� thuật phải làm rất nhiều việc, bởi vậy nhu cầu cần có kinh nghiệm đa dạng trong mọi lĩnh vực (đ�� b�� sung vào h�� sơ của mình trong những lần xin việc sau) d�� dàng được đáp ứng. V�� phía người quản lý, anh Nam thừa nhận, các doanh nghiệp nh�� với năng lực hạn ch�� v�� tài chính cũng muốn s�� dụng sinh viên mới ra trường bởi mức lương dành cho h�� khá khiêm tốn so với mặt bằng chung của ngành CNTT. Mức lương của một lập trình viên mới ra trường tại các doanh nghiệp nh�� thường �� mức 3-4 triệu đồng và có th�� cao hơn �� một s�� thành ph�� lớn như TP H�� Chí Minh, Hà Nội.

Nguyễn Tiến Cường, lập trình viên của Công ty TMĐT và dịch v�� Viettay �� Hà Nội cho biết, là học viên của Trung tâm Aptech mới tốt nghiệp, chưa nhận bằng song em đã "nhảy việc" tới 3 lần. "Không phải em không muốn gắn bó lâu dài với công ty nhưng em phải chọn môi trường làm việc nào có tính chuyên nghiệp, định hướng rõ ràng và nhìn thấy tương lai phát triển. Những công ty trước thường chậm lương, n�� lương, thậm chí làm thêm mà chẳng được tính công. Đặc biệt là h�� đặt ra yêu cầu rất khắt khe với lao động song lại chẳng quan tâm gì tới quyền lợi và tâm tư của người lao động. Đó là những lý do khiến em phải đi tìm nơi khác", Cường nói.

Còn với cậu sinh viên đang học năm th�� 3 của Trung tâm Aptech Nguyễn Trọng Việt thì lương cao chưa chắc đã gi�� chân được những lập trình viên giỏi. Dù còn vài tháng nữa mới ra trường, song Việt đã là lập trình viên chuyên làm web của Công ty TNHH Tối ưu công ngh�� (Hà Nội) với mức lương cứng là 3 triệu đồng. Việt tâm s��: "thực ra lương của em �� công ty trước cao hơn nhưng em không thích môi trường làm việc �� đó vì em chẳng nhận được s�� tr�� giúp, chia s�� nào t�� các anh đi trước, trong khi đó, những người quản lý gần như chẳng hiểu được lập trình viên phải vất v�� như th�� nào đ�� hoàn thành tốt những hợp đồng h�� đã ký".

Nâng cao tính ràng buộc bằng hợp đồng

Lý giải có phần khá lạc quan v�� ngh�� nghiệp mình đã lựa chọn, Nguyễn Việt Cường đánh giá, cơ hội việc làm cho những người làm lập trình viên là rất lớn. "Với ngành CNTT, người thì ít, nhu cầu lớn nên hầu như chẳng có doanh nghiệp nào dám đưa ra điều kiện khi nhận lao động ngoài năng lực của h��", Cường khẳng định.

Qu�� thực, trong khi sinh viên khối kinh t�� ra trường muốn có việc làm đôi khi phải chấp nhận những điều khoản ngoài hợp đồng lao động như th�� chấp một khoản tiền hoặc b�� gi�� bằng tốt nghiệp gốc thì xem ra sinh viên ngành CNTT lại đang �� "th�� trên" trong th�� trường lao động. Nhu cầu nhân lực ngành này đang rất "sốt", tại hội ngh�� đào tạo nhân lực do Phó Th�� tướng Nguyễn Thiện Nhân ch�� trì mới đây, ông Nguyễn Thành Tài - Phó ch�� tịch UBND TPHCM phản ánh: TP đang rất "khát" nhân lực CNTT bậc cao. Với mức tăng trưởng kinh t�� đạt 12-13%/năm trong giai đoạn 2006-2010 d�� báo mỗi năm cần khoảng 30 ngàn lao động CNTT trình đ�� CĐ & ĐH, song hiện TP mới đáp ứng được 11 ngàn.

Theo nhiều sinh viên CNTT, tìm được việc làm ngành này không khó, ch�� cần đăng CV (sơ yếu lý lịch) trên mạng là có người gọi đến ngay nhưng cũng rất khó gắn bó lâu dài với các doanh nghiệp nh�� bởi h�� ch�� quan tâm tới lợi ích mà chưa chú ý tới việc "gi�� người".

Không th�� kêu gọi s�� "trung thành" của người lao động ch�� đơn thuần bằng s�� t�� nguyện, tăng thu nhập cũng có giới hạn. Đó là lý do khiến nhiều ch�� doanh nghiệp cho rằng, cần dựa nhiều hơn vào pháp luật lao động đ�� gi�� chân nhân viên. Trong các cuộc hội thảo mới đây do B�� LĐ-TBXH t�� chức nhằm đánh giá lại 13 năm thực hiện B�� luật Lao động, nhiều chuyên gia đưa ra câu hỏi: Phải chăng pháp luật lao động đang quá ưu ái người lao động, đặc biệt là quy định b�� việc rất d�� dàng (người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà ch�� cần báo trước 15 ngày).

Ông Phạm Cường (FPT Software) cho biết, công ty đang điều chỉnh lại chính sách thu nhập, chú trọng hơn đến lợi ích lâu dài của lao động như ch�� đ�� c�� phiếu, bảo hiểm... nhưng tất c�� những điều này không hấp dẫn người lao động bằng thu nhập cao ngắn hạn mà các doanh nghiệp nước ngoài mới đầu tư vào Việt Nam đưa ra. FPT Software là một doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực xuất khẩu phần mềm nhưng cũng gặp phải nhiều trường hợp  b�� việc là những người mà công ty đã b�� thời gian và chi phí đ�� đào tạo nhưng không có cách nào đòi h�� bồi thường được. "Theo tôi, luật lao động của Việt Nam vẫn theo hướng quá bảo v�� người lao động, hoặc chính các doanh nghiệp Việt Nam đã không thực s�� chú trọng đến việc nghiên cứu luật và đưa ra các điều khoản trong hợp đồâng với người lao động nhằm t�� bảo v�� mình trước tình trạng b�� việc không có lý do chính đáng", ông Cường nói.

Còn theo anh Nguyễn Anh Đức, giám đốc một doanh nghiệp du lịch ch�� yếu bán tour qua mạng thì hợp đồng lao động hiện ch�� có giá tr�� ràng buộc đối với doanh nghiệp, còn người lao động có th�� b�� việc vô tội v��. "Ch�� tài "phải bồi thường khi b�� việc" ch�� là hình thức bởi người lao động khi rời khỏi doanh nghiệp giống như những "k�� trọc đầu", lấy gì mà nắm", anh Đức ví von.